Đọc hiểu
Câu 1 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 106): Tại sao đoạn mở đầu được in đậm? Nội dung chính của đoạn này là gì?
Trả lời:
- Đoạn mở đầu được in đậm bởi nó là phần mở đầu, khái quát chung nhất của văn bản.
- Nội dung chính: giới thiệu khái quát nhất về hội thi thổi cơm ở Việt Nam.
Câu 2 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 106): Bức ảnh minh họa cho nội dung gì?
Trả lời:
- Minh họa cho hội thi thổi cơm dân gian.
Câu 3 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 106): Chú ý các tiêu đề nhỏ được in đậm?
Trả lời:
- Mỗi một tiêu đề nhỏ là một địa điểm diễn ra hội thi thổi cơm khác nhau.
Câu 4 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 107): Chú ý quy định trong mỗi bước của cuộc thi.
Trả lời:
- Quy định trong bước 1: sau hồi trống lệnh, các đội đỏ thóc vào xay, giã, giần, sàng.
- Bước 2: tạo lửa bằng thanh nứa già cọ vào nhau, áo bùi nhùi rơm khô vàoc ho bén lửa.
- Bước 3: đội nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước sẽ được chọn để cúng thần.
Câu 5 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 107): Chú ý điểm giống nhau và khác nhau của hội thi ở làng Chuông với các nơi khác.
Trả lời:
* Giống nhau
- Người tham gia đều phải thực hiện các thử thách
- Người thắng cuộc là người nấu được cơm nhanh nhất và ngon nhất
* Khác nhau
Câu 6 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 107): Địa điểm hội thi ở Từ Trọng có gì đặc biệt?
Trả lời:
- Đặc biệt ở chỗ người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió.
Câu 7 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Người dự thi và cách thi ở Hành Thiện có gì đặc biệt?
Trả lời:
- Người dự thi: chỉ dành cho nam. Cách thi: niêu cơm không được đặt trên một bề mặt mà được treo trên ngọn tre buộc vào một người, người còn lại phải giữ lửa dưới đáy niêu. Hai người vừa nấu vừa đi quanh sân đình.
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Chỉ ra bố cục của văn bản Hội thi thổi cơm. Mỗi phần của văn bản cung cấp cho người đọc thông tin gì? Theo em, thông tin nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Trả lời:
Bố cục văn bản gồm 2 phần:
- Phần 1: Khái quát chung về hội thi thổi cơm
- Phần 2: Hội thi thổi cơm ở các vùng khác nhau
→ Theo em, thông tin quan trọng nhất là phần 2 bởi nó chỉ ra sự khác biệt giữa hội thi ở các vùng sẽ dẫn đến sự khác biệt trong luật lệ, quy tắc chơi.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? (Gợi ý: trật tự thời gian, quan hệ nguyên nhân – kết quả, mức độ quan trọng hoặc các đối tượng được phân loại). Cách sắp xếp thông tin đó tạo ra hiệu quả như thế nào?
Trả lời:
- Được sắp xếp theo thứ tự thời gian từ khi cuộc thi bắt đầu đến lúc kết thúc => giúp người đọc dễ dàng hình dung về cách thức cũng như luật lệ của hội thi.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Chỉ ra những điểm giống và khác nhau trong hội thi thổi cơm của các địa phương được nói tới trong văn bản.
Trả lời:
- Giống nhau: Các hội thi đều có chung một tiêu chuẩn để đánh giá người thắng cuộc đó là cơm chín, dẻo, ngon.
- Khác nhau: Mỗi địa phương có những luật lệ và cách thực thực hiện khác nhau.
Thi nấu cơm ở hội Thị Cấm (Từ Liêm - Hà Nội)
Cuộc thi nhằm diễn lại tích của Phan Tây Nhạc, vị tướng thời vua Hùng thứ 18, đã rèn luyện cho quân sĩ thực hành một cách thành thạo, đặc biệt là nấu được cơm ăn trong điều kiện khó khăn.
Thể lệ cuộc thi: nguyên liệu là thóc, sẵn củi, chưa có lửa, chưa có nước. Các đội phải làm gạo, tạo ra lửa, đi lấy nước về nấu cơm. Cuộc thi có ba bước: thi làm gạo; tạo lửa, lấy nước và thổi cơm.
Mỗi nhóm 10 người (cả nam và nữ), họ tự xay thóc, giã gạo, dần sàng, lấy lửa, lấy nước và nấu cơm.
Bước 1, thi làm gạo: sau hồi trống lệnh, các đội đổ thóc vào xay, giã, dần sàng. Giáp nào có được gạo trắng trước nhất là thắng cuộc.
Bước 2, thi kéo lửa và lấy nước: Lấy lửa từ hai thanh nứa già cọ vào nhau (khó nhất là khâu này), áp bùi nhùi rơm khô vào cho bén lửa. Người lấy nước cách đó khoảng 1km, nước chứa sẵn vào 4 cái be bằng đồng, đợi người đến lấy mang về. Giáp nào lấy được lửa trước và lấy nước về đích trước thì giáp đó thắng cuộc.
Bước 3, nấu cơm: giáp nào thổi được cơm chín dẻo, ngon và xong trước thì thắng cuộc. Cơm của giáp đó được dùng để cúng thần.
Thi nấu cơm ở hội làng Chuông (Hà Tây)
Cuộc thi của nữ:Người dự thi thực hiện trong một vòng tròn đường kính 1,5m. Quy ước là vừa thổi cơm vừa phải giữ một đứa trẻ chừng 7 - 8 tháng tuổi (không phải là con đẻ của người dự thi) và canh chừng một con cóc không để nó nhảy ra khỏi vòng tròn. Lửa lấy từ bùi nhùi rơm, nhóm củi, đặt bếp, trông đứa trẻ không được khóc và con cóc. Thời gian là cháy hết một nén hương. Cơm chín trước, dẻo ngon hơn là người thắng cuộc.
Cuộc thi của nam: Bếp đặt sẵn bên bờ một cái ao hay bờ đầm. Mỗi người dự thi một bếp. Sau hồi trống lệnh, các chàng trai bước xuống một cái thuyền nan, bơi bằng tay sang bờ bên kia, áp thuyền vào bờ và thực hiện hết thảy các việc trên thuyền bồng bềnh. Tay ướt vẫn phải đánh lửa, thổi nấu và giữ thuyền ổn định. Ai thổi được nồi cơm thơm dẻo ngon, xong trước là người thắng cuộc.
Thi nấu cơm ở hội Từ Trọng (Hoàng Hóa - Thanh Hóa)
Người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm rộng, lộng gió. Mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau. Sau hiệu lệnh, các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm. Thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm trí có lần bị mưa phùn gió bắc. Kết thúc cuộc thi ai có nồi cơm hoặc chõ xôi chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.
Thi nấu cơm ở hội Hành Thiện (Nam Định)
Cuộc thi dành cho nam. Mỗi nhóm hai người, xếp thành hàng ngang. Một nguời buộc cành tre dài, dẻo dọc theo sống lưng ngọn cao hơn đầu, niêu đất có sẵn gạo và nước để nấu cơm treo trên ngọn cần về phía trước, người kia lo củi lửa và đun nấu.
Sau hiệu lệnh, người nấu phải tạo lửa từ hai thanh nứa già, sau đó châm lửa vào cây đuốc hơ dưới đáy niêu cơm. Cả hai người đều cùng phải bước đi quanh sân đình. Hết tuần hương là lúc kết thúc cuộc thi. Nhóm nào có cơm chín dẻo, ngon là người thắng cuộc.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là gì? Phân tích một số nội dung cụ thể trong văn bản để thấy người viết đã đạt được mục đích đó.
Trả lời:
- Mục đích của văn bản Hội thi thổi cơm là cung cấp thông tin về thể lệ cuộc thi nấu cơm ở địa phương khác nhau, qua đó thấy được sự đa dạng và nét đặc sắc trong lễ hội dân gian của từng địa phương.
+ Ngay từ đoạn mở đầu, người viết đã gợi mở về sự đa dạng này để khơi gợi sự chú ý của người đọc.
+ Ở các phần tiếp theo, người viết lần lượt triển khai một cách chi tiết về quá trình, thể lệ thi của các vùng. Mỗi đoạn đều nhấn mạnh tới đối tượng dự thi, địa điểm thi, các yếu tố tạo thử thách và cách chọn người thắng cuộc.
+ Qua những mô tả dẫn dắt cụ thể, người viết đã đạt được mục đích là giúp cho người đọc có cái nhìn toàn cảnh cũng như cái nhìn so sánh về hội thi nấu cơm để thấy được sự đa dạng, độc đáo của cùng một hội thi nhưng được tiến hành tại các địa phương khác nhau.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Văn bản giúp em hiểu thêm điều gì về hội thi thổi cơm? Hãy chỉ ra luật thi và các thi thổi cơm của một địa phương được nêu trong văn bản mà em thấy thú vị.
Trả lời:
- Giúp em hiểu thêm về quy tắc, luật lệ của hội thi thổi cơm.
- Hội thi mà em thấy thú vị là: hội Từ Trọng (Hoằng Hóa - Thanh Hóa)
+ Luật thi: người dự thi ngồi trên thuyền thúng tại một đầm lầy, lộng gió; mỗi người một thuyền, kiềng, rơm ẩm, bã mía tươi và trang bị khác giống nhau
+ Cách thi: các thí sinh đưa thuyền rời bờ ra giữa đầm để thổi cơm; thuyền bồng bềnh, gió lộng, củi lửa lại khó cháy, thậm chí gặp mưa phần gió bấc.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 7 CD - Soạn bài Hội thi thổi cơm (trang 108): Văn bản Hội thi thổi cơm chỉ có một ảnh minh họa. Nếu vẽ thêm minh họa cho bài viết, em sẽ chọn nội dung nào? Vì sao em lại chọn nội dung đó để vẽ?
Trả lời:
- Nếu vẽ hình minh họa cho bài viết, em cũng sẽ vẽ hình có nội sung tương tự như vậy. Bởi hoạt động chính của hội thi là việc thổi cơm của mỗi người thi, vì vậy ảnh minh họa lên thể hiện được hoạt động chính đó nhằm làm nổi bật lên nội dung chính của toàn văn bản.