Mở đầu: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của nước ta. Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta rất đa dạng và đang góp phần thực hiện quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến ở nước ta là gì? Mỗi hình thức có đặc điểm thế nào?
Lời giải:
- Các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp phổ biến ở nước ta:
+ Khu công nghiệp
+ Khu công nghệ cao
+ Trung tâm công nghiệp
- Đặc điểm của khu công nghiệp
+ Các khu công nghiệp được hình thành và phát triển gắn liền với công cuộc Đổi mới, mở cửa nên kinh tế của nước ta.
+ Định hướng phát triển khu công nghiệp ở nước ta là theo hướng giảm tiêu hao năng lượng, hạn chế phát thải khí nhà kính, chú trọng trách nhiệm xã hội và được quản trị theo mô hình Chính phủ số.
- Đặc điểm của khu công nghệ cao
+ Là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao, ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.
+ Có vai trò làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước; thu hút các nguồn lực trong nước và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động công nghệ cao; tạo nhiều cơ hội việc làm cho những người lao động....
- Đặc điểm của trung tâm công nghiệp
+ Là khu vực tập trung công nghiệp, thường gắn liền với các đô thị lớn và vừa.
+ Mỗi trung tâm công nghiệp có thể gồm một số khu công nghiệp, thường có một hay một số ngành chuyên môn hoá, là hạt nhân phát triển vùng và địa phương.
+ Cơ cấu ngành ở các trung tâm công nghiệp đa dạng, góp phần khai thác tốt tiềm năng phát triển công nghiệp của mỗi địa phương.
I. Khu công nghiệp
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục I, hãy trình bày sự phát triển và phân bố khu công nghiệp ở nước ta.
Lời giải:
- Sự phát triển: hình thành và phát triển gắn liền với công cuộc Đổi mới, mở cửa nền kinh tế của nước ta. Đến năm 2021, cả nước có 397 khu công nghiệp, có 291 khu đang hoạt động; thu hút 8257 dự án đi vào hoạt động.
- Phân bố: các khu công nghiệp phân bố không đều tùy thuộc lợi thế về vị trí địa lí, điều kiện và trình độ phát triển sản xuất công nghiệp của các vùng. Tập trung nhiều nhất ở Đồng Nam Bộ và ĐB sông Hồng.
II. Khu công nghệ cao
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục II, hãy trình bày sự phát triển và phân bố các khu công nghệ cao ở nước ta.
Lời giải:
- Khu công nghệ cao là nơi tập trung, liên kết hoạt động nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao, ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đào tạo nhân lực công nghệ cao; sản xuất và kinh doanh sản phẩm công nghệ cao, cung ứng dịch vụ công nghệ cao.
- Khu công nghệ cao có vai trò làm động lực thúc đẩy phát triển kinh tế của đất nước; thu hút các nguồn lực trong nước và ngoài nước để thúc đẩy hoạt động công nghệ cao; tạo nhiều cơ hội việc làm cho những người lao động....
- Đến năm 2021, nước ta có các khu công nghệ cao đang hoạt động, bao gồm:
III. Trung tâm công nghệ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin mục III, hãy phân tích hình thức trung tâm công nghiệp ở nước ta.
Lời giải:
Hình thức trung tâm công nghiệp ở nước ta:
- Trung tâm công nghiệp là khu vực tập trung công nghiệp, thường gắn liền với các đô thị lớn và vừa.
- Mỗi trung tâm công nghiệp có thể gồm một số khu công nghiệp, thường có một hay một số ngành chuyên môn hoá, là hạt nhân phát triển vùng và địa phương.
- Cơ cấu ngành ở các trung tâm công nghiệp đa dạng, góp phần khai thác tốt tiềm năng phát triển công nghiệp của mỗi địa phương.
- Các trung tâm công nghiệp nước ta được phân bố từ Bắc vào Nam, trong đó, đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ là các vùng tập trung nhiều khu công nghiệp nhất cả nước.
- Các trung tâm công nghiệp lớn ở nước ta là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Biên Hoà, Thủ Dầu Một, Bắc Ninh.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập: Lập bảng so sánh một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp của nước ta (khu công nghiệp, khu công nghệ cao, trung tâm công nghiệp).
Lời giải:
Vận dụng: Tìm hiểu và trình bày về một khu công nghiệp hoặc một trung tâm công nghiệp ở địa phương em.
Lời giải:
Khu công nghiệp Nội Bài (Hà Nội)
- Vị trí:
+ Xã Quang Tiến và Mai Đình, huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
+ Cách sân bay quốc tế Nội Bài 2km.
- Giao thông thuận tiện:
+ Quốc lộ 3, quốc lộ 2.
+ Đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài.
+ Đường vành đai 3.
- Diện tích: 115ha.
- Chủ đầu tư: Tổng công ty Đầu tư Phát triển Hạ tầng Đô thị Udic.
- Ngành nghề thu hút:
+ Công nghiệp điện tử, điện tử viễn thông.
+ Công nghiệp cơ khí, chế tạo máy.
+ Công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng.
+ Công nghiệp công nghệ cao.
- Hạ tầng kỹ thuật:
+ Hệ thống giao thông nội khu hoàn thiện.
+ Hệ thống điện, nước, thông tin liên lạc đầy đủ.
+ Nhà máy xử lý nước thải.
+ Khu nhà ở cho chuyên gia.
- Ưu điểm:
+ Vị trí địa lý thuận lợi.
+ Hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.
+ Chính sách ưu đãi của Chính phủ.
+ Nguồn nhân lực dồi dào.
- Nhược điểm:
+ Giá thuê đất cao.
+ Mức độ ô nhiễm môi trường cao.
- Doanh nghiệp tiêu biểu:
+ Samsung Electronics Việt Nam.
+ LG Electronics Việt Nam.
+ Intel Products Vietnam.
+ Foxconn Vietnam.
+ Luxshare ICT.
Khu công nghiệp Nội Bài là một trong những khu công nghiệp trọng điểm của Hà Nội. Nơi đây thu hút nhiều nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế của thành phố.