Khởi động (trang 39) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Em hãy nêu tên một số mạng xã hội phổ biến hiện nay ở Việt Nam. Theo em, khi trao đổi thông tin trên mạng xã hội sẽ nhận được những lợi ích nào?
Trả lời:
* Một số mạng xã hội phổ biến tại Việt Nam:
- Facebook: Là mạng xã hội lớn nhất thế giới, được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam.
- Zalo: Ứng dụng nhắn tin và gọi điện phổ biến, cũng là mạng xã hội .
- Instagram: Mạng xã hội chia sẻ hình ảnh và video.
- LinkedIn: Dành cho việc kết nối và xây dựng mối quan hệ kinh doanh.
- Twitter: Mạng xã hội trực tuyến miễn phí, nơi người dùng chia sẻ tin tức và ý kiến.
- Pinterest: Mạng xã hội định dạng ảnh, thường được sử dụng để tìm kiếm ý tưởng sáng tạo.
- WeChat: Mạng xã hội nhắn tin miễn phí.
- WhatsApp: Mạng xã hội nhắn tin đa nền tảng.
* Khi trao đổi thông tin trên mạng xã hội, người dùng có thể nhận được những lợi ích sau:
- Kết nối và giao lưu: Gặp gỡ và kết nối với bạn bè, người thân, và người mới.
- Chia sẻ thông tin: Đăng tải và chia sẻ sở thích, quan điểm, và cuộc sống cá nhân.
- Tìm kiếm thông tin: Tìm hiểu về các sự kiện, sản phẩm, và dịch vụ.
- Xây dựng hình ảnh thương hiệu: Doanh nghiệp sử dụng mạng xã hội để tiếp cận khách hàng và xây dựng hình ảnh thương hiệu.
1. Giao tiếp trong không gian mạng
Câu hỏi 1 (trang 40) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Liệt kê một số ưu điểm và nhược điểm của việc giao tiếp với nhau qua email cũng như qua các dịch vụ nhắn tin trực tuyến.
Liệt kê một số ưu điểm và nhược điểm của việc giao tiếp với nhau qua email cũng như qua các dịch vụ nhắn tin trực tuyến.
- Ưu điểm: Cung cấp môi trường không giới hạn và về không quan và khoảnh cách địa lí, thời gian hoặc chính trị. Điều này có thể giúp con người đạt được mục tiêu trao đổi thông tin, tài nguyên, kinh nghiệm, đóng góp vào các hoạt động kinh doanh, hợp tác và hoạt động phi lợi nhuận trên toàn cầu.
- Nhược điểm: Không thể thay thế hoàn toàn việc gặp gỡ, trao đổi, tương tác trong thế giới thực và cần được quản lí một cách chặt chẽ, tránh việc người dùng sử dụng các thủ đoạn lừa đảo, xâm phạm quyền riêng tư cá nhận khác, gây mất trật tự, an ninh xã hội.
Câu hỏi 2 (trang 40) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Với tốc độ phát phát triển triển c của mạng xã hội, thông tin được chia sẻ nhanh chóng, tạo nên sức lan toả mạnh mẽ và đặt ra những vấn đề cần đặc biệt quan tâm. Hãy quan sát Hình 2 và trao đổi với các bạn về những điểm tích cực và tiêu cực của mạng xã hội.
Trả lời:
* Tích cực:
- Thông tin nhanh chóng và rõ ràng: Mạng xã hội cho phép chúng ta nắm bắt thông tin mới nhanh chóng và dễ dàng.
- Thông tin phong phú thuộc nhiều lĩnh vực: Chúng ta có thể tiếp cận thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, từ giáo dục đến giải trí.
- Công cụ vui chơi giải trí: Mạng xã hội cung cấp nhiều tùy chọn giải trí như video, hình ảnh, trò chơi, và nhiều nội dung thú vị khác.
- Tạo sự kết nối giữa mọi người: Mạng xã hội giúp chúng ta kết nối với bạn bè, gia đình và người khác trên khắp thế giới.
* Tiêu cực:
- Khó kiểm soát nguồn thông tin: Với nhiều thông tin được chia sẻ, việc kiểm soát nguồn và độ tin cậy trở nên khó khăn.
- Các thế lực thú dịch kích động: Mạng xã hội có thể trở thành nơi lan truyền thông tin sai lệch, thù địch hoặc kích động.
- Bị đánh cắp thông tin, lừa đảo quấy rối: Nguy cơ bị lừa đảo, đánh cắp thông tin cá nhân và quấy rối trực tuyến là một vấn đề cần quan tâm.
- Sử dụng thiếu kiểm soát, sa đà vào việc giải trí gây lãng phí tiền bạc và thời gian làm rõ hơn: Thời gian dành cho mạng xã hội có thể ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống cá nhân.
Câu hỏi 3 (trang 40) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Trong quá trình tìm kiếm nội dung chuẩn bị cho bài thuyết trình môn Tin học, bạn A tìm được một trang web có kho dữ liệu phong phú với nhiều tài liệu hay và được yêu cầu phải đăng kí tài khoản để truy cập có trả phí. Hãy phân tích ưu điểm và chỉ ra những nguy cơ bạn A có thể gặp phải trong hoạt động tìm kiếm này.
Trả lời:
- Trong quá trình tìm kiếm nội dung chuẩn bị cho bài thuyết trình môn Tin học, bạn A tìm được một trang web có kho dữ liệu phong phú với nhiều tài liệu hay và được yêu cầu phải đăng kí tài khoản để truy cập có trả phí. Hãy phân tích ưu điểm và chỉ ra những nguy cơ bạn A có thể gặp phải trong hoạt động tìm kiếm này.
+ Ưu điểm: Kho dữ liệu phong phú, nhiều tài liệu hay.
+ Nguy cơ: bị lộ thông tin cá nhân, muốn sử dụng tài liệu phải mất phí, gặp vấn đề về bản quyền.
2. Ưu điểm và nhược điểm của việc giao tiếp trong không gian mạng
Câu hỏi 4 (trang 42) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Với sự phát triển của tốc độ truy cập Internet, ngày nay, rất nhiều cuộc họp, hội nghị, hội thảo trực tiếp đã và đang được chuyển sang hình thức hội nghị trực tuyến. Hãy phân tích những ưu điểm và nhược điểm của giải pháp này. Nêu một số tình huống nên sử dụng hình thức hội nghị trực tuyến.
Trả lời:
Với sự phát triển của tốc độ truy cập Internet, ngày nay, rất nhiều cuộc họp, hội nghị, hội thảo trực tiếp đã và đang được chuyển sang hình thức hội nghị trực tuyến. Giải pháp này có những ưu điểm và nhược điểm sau:
- Ưu điểm: tiết kiệm chi phí, giao tiếp và trao đổi dễ dàng, không có rào cản về thời gian, tiếp cận toàn cầu, nâng cao năng suất.
- Nhược điểm: thiếu sự tương tác cá nhân, chi phí thiết lập cao, các vấn đề kĩ thuật không đảm bảo.
- Một số tình huống nên sử dụng hình thức hội nghị trực tuyến: gặp vấn đề về khoảng cách địa lí, về không gian, thời gian.
Câu hỏi 5 (trang 43) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Bạn B có tài khoản Facebook và TikTok với nhiều người theo dõi. Mỗi ngày, ngoài thời gian ở trường, bạn B dành phần lớn thời gian còn lại cho việc cập nhật trạng thái trên các trang mạng xã hội, viết bài chia sẻ thông tin ghi nhận được từ các nguồn trên Internet, chụp ảnh và biên tập video clip theo các xu hướng nổi bật. Hãy phân tích những vấn đề bạn B có thể sẽ gặp phải cũng như đề xuất những điều chỉnh cần thiết.
Trả lời:
Về trường hợp của bạn B:
- Vấn đề gặp phải:
+ Thiếu tập trung: Với việc cập nhật trạng thái, viết bài, và theo dõi xu hướng, bạn B có thể dễ dàng bị xao lãng và mất tập trung trong việc học tập và công việc khác.
+ Thiếu liên tục: Nếu bạn B dành quá nhiều thời gian cho mạng xã hội, việc không phản hồi kịp thời có thể ảnh hưởng đến việc kết nối với người khác.
+ Thiếu bảo mật: Bạn B cần đảm bảo bảo vệ thông tin cá nhân và hạn chế chia sẻ quá nhiều thông tin trực tuyến.
- Đề xuất điều chỉnh:
+ Lập lịch thời gian: Hãy xác định thời gian cụ thể để dành cho việc sử dụng mạng xã hội và giới hạn thời gian đó.
+ Kiểm tra tin tức: Trước khi chia sẻ thông tin, hãy kiểm tra nguồn và đảm bảo tính chính xác
Câu hỏi 6 (trang 43) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Bạn C thường tìm kiếm thông tin khuyến mãi đặc biệt, giảm giá sốc và mua trực tuyến trên trang thương mại điện tử cũng như trên các trang mạng không có chứng chỉ bảo mật SSL. Hãy phân tích những vấn đề bạn C có thể sẽ gặp phải cũng như đề xuất những điều cần lưu ý khi mua hàng trực tuyến.
Trả lời:
- Các vấn đề bạn sẽ gặp phải khi mua hàng, chính là có thể bị lừa đảo mua phải hàng giả, hàng nhái kém chất lượng, có khả năng bị đánh cắp thông tin cá nhân,....
- Đề xuất lưu ý khi mua hàng trực tuyến: Nên tìm các trang thông tin chính thống, có chứng chỉ bảo mật SSL để mua hàng.
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 43) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Theo em, những việc nào nên thực hiện trước, trong và sau khi tham gia trao đổi, tìm kiếm thông tin trên mạng xã hội?
Lời giải:
Những việc sau nên thực hiện trước, trong và sau khi tham gia trao đổi, tìm kiếm thông tin trên mạng xã hội:
- Trước: nên xác định các trang chính thống, nguồn thông tin tin cậy để thực hiện tìm kiếm.
- Trong: Khi tìm kiếm nên chọn lọc các thông tin phù hợp, đáng tin cậy, chú ý đến vấn đề bản quyền, vấn đề tính phí.
- Sau: Sử dụng các thông tin tìm kiếm được đúng mục đích, ko dùng cho các mục đích xấu, xuyên tạc nội dung.
Luyện tập 2 (trang 43) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Em hãy cho biết những tình huống nào không nên áp dụng hình thức hội nghị trực tuyến và giải thích cho đề xuất của mình.
Lời giải:
* Có một số tình huống không nên áp dụng hình thức hội nghị trực tuyến:
- Tình huống cần tương tác trực tiếp: Khi cần giao tiếp mặt đối mặt, như trong việc thuyết trình, thảo luận sâu về chi tiết hoặc xử lý tình huống phức tạp, hội nghị trực tuyến không thể thay thế được giao tiếp trực tiếp. Ví dụ, trong việc thương thảo hợp đồng quan trọng, việc gặp mặt và tạo sự tin tưởng là quan trọng.
- Tình huống cần sự tập trung cao: Khi cần tập trung cao độ, như việc đào sâu vào công việc sáng tạo, học tập, hoặc giải quyết vấn đề phức tạp, hội nghị trực tuyến có thể gây phân tâm. Trong trường hợp này, gặp mặt trực tiếp giúp tạo điều kiện tốt hơn cho sự tập trung.
- Tình huống cần sự tham gia của nhiều người: Khi cần tham gia của nhiều người cùng một lúc, như hội nghị lớn, hội thảo, hoặc cuộc họp quy mô rộng, hội nghị trực tuyến có thể gặp khó khăn trong việc quản lý và tương tác hiệu quả. Trong trường hợp này, hội nghị trực tuyến đa điểm hoặc hội nghị truyền hình truyền thống có thể phù hợp hơn.
Luyện tập 3 (trang 43) Tin học Ứng dụng 12 Chân trời sáng tạo Bài D1: Hiện nay, học sinh thường tạo nhóm hội thoại để học tập và trao đổi. Hãy phân tích những ưu điểm và nhược điểm của hình thức giao tiếp này? Đề xuất những việc cần làm để việc trao đổi thông tin được hiệu quả hơn.
Lời giải:
Hiện nay, học sinh thường tạo nhóm hội thoại để học tập và trao đổi. Những ưu điểm và nhược điểm của hình thức giao tiếp này như sau:
- Ưu điểm: Có thế trao đổi với nhau mà không cần gặp gỡ trực tiếp. Trao đổi được mọi lúc mọi nơi.
- Nhược điểm: Có thể bị lộ thông tin cá nhân.
- Đề xuất những việc cần làm để việc trao đổi thông tin được hiệu quả hơn: Nếu có thể hãy gặp gỡ trực tiếp, bảo mật tốt thông tin cá nhân.
Vận dụng
Trong một chiến dịch quảng cáo sản phẩm giày, nhãn hàng đã thực hiện ý tưởng “dấu chân tuổi trẻ vươn xa khắp mọi nơi” bằng cách phun sơn dưới để giày và để lại dấu chân trên thân cây, bậc đá và ghi hình thành video clip đăng tải trên các kênh YouTube, Facebook,...
Giới trẻ Việt Nam đã phản ứng rất mạnh với chiến dịch quảng cáo này. Các bạn phát động phong trào tẩy chay sản phẩm, tẩy chay nhãn hàng trên khắp các nền tảng mạng xã hội, khiến cho nhãn hàng phải lên tiếng xin lỗi trên truyền thông và thu hồi toàn bộ các sản phẩm tuyên truyền liên quan. Thông qua sự kiện trên, em hãy trình bày nhận định của em về sức mạnh của mạng xã hội và sự ảnh hưởng của không gian mạng đối với giới trẻ Việt Nam hiện nay.
Lời giải:
- Mạng xã hội có sức mạnh và sự ảnh hưởng rất lớn đối với giới trẻ Việt Nam hiện nay. Ảnh hưởng cả về mặt tích cực và tiêu cực.
- Với đặc điểm nổi trội là tính kết nối nhanh, chia sẻ rộng, chỉ cần một chiếc điện thoại hay một máy tính kết nối Internet, chúng ta có thể truy cập và tham gia vào rất nhiều trang mạng như: Facebook, Zalo, Youtube, Twitter… trong đó, phổ biến nhất là Facebook. Mặc dù mục đích, cách thức, mức độ tham gia các trang mạng xã hội của mỗi người khác nhau nhưng có một điểm chung đó là xem nó như là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người.
- Internet và các trang mạng xã hội đem lại rất nhiều tiện ích cho người sử dụng, vì tốc độ thông tin nhanh, nội dung phong phú, đa dạng… nếu biết khai thác, sử dụng hợp lý thì nó mang lại hiệu quả rất lớn cả trong học tập, công tác, sinh hoạt và đời sống xã hội cho thanh niên, ngược lại nó sẽ gây ra nhiều hệ lụy không tốt.
- Đặc điểm nổi trội của các trang mạng xã hội là thông tin nhanh, nhiều, nhưng bị trộn lẫn giữa những thông tin tốt với thông tin xấu, thiếu tính định hướng thông tin, tư tưởng, không ai phải chịu trách nhiệm, không ai kiểm chứng.
- Điều đáng quan tâm lo ngại nhất hiện nay là nhiều thông tin trên mạng xã hội hàm chứa nội dung xấu độc, dụ dỗ, lôi kéo người tham gia như: kích động bạo lực, khiêu khích chiến tranh, chia rẽ đoàn kết dân tộc, tôn giáo…
- Với đặc tính hấp dẫn, lôi cuốn của các trang mạng xã hội rất dễ làm cho người tham gia bị sa đà vào “biển thông tin” hỗn loạn đó lúc nào mà không hay biết, làm cho họ sao nhãng việc học hành, giảm năng suất lao động, tinh thần uể oải, sa sút, đắm chìm vào thế giới ảo trong đời sống thực. Đây chính là tác nhân làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm sinh lý và việc hình thành, phát triển nhân cách, lối sống tốt đẹp của con người, nhất là giới trẻ.