Mở đầu: Khi sử dụng các thiết bị quạt điện, bếp từ, bình nước nóng, máy sấy tóc, ấm đun nước, đèn điện, ... ta không nhìn thấy dòng điện xoay chiều chạy qua các thiết bị đó, nhưng ta có thể nhận biết sự tồn tại của dòng điện qua các tác dụng của nó. Vậy, dòng điện xoay chiều có những tác dụng gì?
Trả lời:
- Dòng điện xoay chiều có những tác dụng: nhiệt, phát sáng, từ, sinh lí, …
I. Tác dụng nhiệt
Hoạt động: Quan sát Hình 15.1 và cho biết:
1. Cảm giác của tay thế nào khi chạm vào vỏ nhựa máy sấy tóc đang hoạt động?
2. Hơi nóng thổi ra từ đầu sấy của máy sấy tóc chứng tỏ năng lượng điện được chuyển hóa thành những dạng năng lượng nào?
3. Từ kết quả trên chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng gì?
Trả lời:
1. Khi chạm vào vỏ nhựa máy sấy tóc đang hoạt động, ta thấy có cảm giác ấm ấm và có sự rung nhẹ.
2. Hơi nóng thổi ra từ đầu sấy của máy sấy tốc chứng tỏ năng lượng điện được chuyển hóa phần lớn thành nhiệt năng, còn lại là động năng và năng lượng âm.
3. Từ kết quả trên, ta thấy dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt.
Câu hỏi: Nêu các ví dụ trong cuộc sống để chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt.
Trả lời:
- Dòng điện xoay chiều chạy qua bình nước nóng, ấm đun nước, máy sấy tóc,… có tác dụng nhiệt.
II. Tác dụng phát sáng
Hoạt động:
1. Gia đình em thường sử dụng loại đèn điện nào để chiếu sáng? Dòng điện được sử dụng để chiếu sáng là dòng điện một chiều hay dòng điện xoay chiều?
2. Quan sát các Hình 15.2 và 15.3, cho biết dòng điện xoay chiều có tác dụng gì?
Trả lời:
1.
- Gia đình em thường sử dụng đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang, đèn compact, đèn LED, … để chiếu sáng.
- Dòng điện được sử dụng để chiếu sáng là dòng điện xoay chiều.
2. Dòng điện xoay chiều có tác dụng phát sáng.
Câu hỏi: Nêu ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng phát sáng.
Trả lời:
- Dòng điện xoay chiều chạy qua đèn sợi đốt, đèn huỳnh quang có tác dụng phát sáng
Hoạt động: Quan sát Hình 15.4 và cho biết:
1. Khi đóng công tắc K để dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây thì đinh sắt bị hút lên, chứng tỏ dòng điện có tác dụng gì?
2. Hiện tượng xảy ra có gì khác hay không nếu thay dòng điện xoay chiều bởi dòng điện một chiều?
Trả lời:
1. Khi đóng công tắc K để dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn dây thì đinh sắt bị hút lên, chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ.
2. Hiện tượng xảy ra không thay đổi vì dòng điện một chiều cũng có tác dụng từ.
Câu hỏi: Nêu ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng từ.
Trả lời:
Ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng từ: nam châm điện, chuông điện, rơ le điện, …
IV. Tác dụng sinh lí
Câu hỏi:
1. Nêu ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lí.
2. Nêu một số ứng dụng của dòng điện xoay chiều trong y tế để điều trị cho bệnh nhân.
Trả lời:
1. Ví dụ trong cuộc sống chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng sinh lí: làm các cơ co giật, có thể làm tim ngừng đập, ngạt thở, thần kinh bị tê liệt, …
2. Một số ứng dụng của dòng điện xoay chiều trong y tế để điều trị cho bệnh nhân: Máy khử rung tim, châm cứu, trợ tim, …