Mở đầu: Hydrocarbon là thành phần chính của dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu. Hydrocarbon vừa là nguồn nhiên liệu, vừa là nguồn nguyên liệu quý. Chúng được khai thác và sử dụng như thế nào?
Trả lời:
Khai thác dầu mỏ và khí mỏ dầu gồm nhiều giai đoạn:
- Khoan, thu dầu và khí.
- Loại bỏ tạp chất để thu được dầu thô, vận chuyển đến nhà máy lọc dầu (bằng ống dẫn hoặc tàu chở dầu).
- Tại nhà máy lọc dầu, dầu thô được xử lí chủ yếu bằng phương pháp chưng cất để thu được nhiều loại sản phẩm khác nhau ở các khoảng nhiệt độ khác nhau. Sau đó, dầu và khí sẽ được vận chuyển đến cơ sở sử dụng với các mục đích khác nhau.
I. Dầu mỏ, khí mỏ dầu và khí thiên nhiên
Hoạt động 1: Quan sát sơ đồ trên Hình 25.1 và trình bày cấu tạo của mỏ dầu.
Trả lời:
Cấu tạo mỏ dầu gồm có:
- Lớp khí ở phía trên được gọi là khí mỏ dầu.
- Lớp dầu lỏng có hòa tan khí ở giữa
- Đáy mỏ dầu là lớp nước mặn.
Hoạt động 2: Tìm hiểu qua các tài liệu sách, báo, internet, thảo luận nhóm và trình bày về các nội dung sau:
a) Dầu mỏ và khí mỏ dầu tồn tại ở đâu trong tự nhiên? Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành dầu mỏ và khí mỏ dầu là gì?
b) Các ứng dụng của dầu mỏ và khí mỏ dầu là gì?
Trả lời:
a) Dầu mỏ và khí dầu mỏ tồn tại ở lòng đất. Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành đó là do sự phân hủy của xác động vật từ hàng ngàn năm trước.
b) Ứng dụng của dầu mỏ: làm nhiên liệu, chất đốt,…
II. Nhiên liệu
Hoạt động 1: Quan sát Hình 25.2 và trả lời các câu hỏi sau đây:
1. Theo em, các chất được sử dụng làm nhiên liệu đều phải có tính chất gì?
2. Hãy cho biết trạng thái tồn tại của mỗi nhiên liệu trên ở điều kiện thường.
Trả lời:
1. Các chất được sử dụng làm nhiên liệu đều là những chất cháy được, khi cháy tỏa nhiệt và phát sáng.
2.
- Nhiên liệu rắn: Than đá, gỗ…
- Nhiên liệu lỏng: Xăng, dầu diesel, xăng sinh học…
- Nhiên liệu khí: Khí thiên nhiên, khí mỏ dầu…
Hoạt động 2: Quan sát các loại nhiên liệu khác nhau trong Bảng 25.1 và cho biết ứng dụng của các loại nhiên liệu này trong cuộc sống hằng ngày.
Trả lời:
Hoạt động: Bếp nấu ăn, xe máy, ô tô ở Việt Nam hiện đang sử dụng loại nhiên liệu gì? Hãy đề xuất một số biện pháp sử dụng các loại nhiên liệu này an toàn và hiệu quả.
Trả lời:
- Bếp nấu ăn sử dụng khí gas
- Xe máy, ô tô sử dụng xăng, dầu
* Biện pháp:
- Không cho nhiên liệu tiếp xúc với nguồn nhiệt
- Khóa bình gas khi không sử dụng