Mở đầu (trang 18) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Em hãy nêu tên một tổ chức kinh tế quốc tế mà Việt Nam tham gia và cho biết lợi ích của việc tham gia đó đối với sự phát triển kinh tế - xã hội ở nước ta hiện nay.
Trả lời:
- Năm 2007, Việt Nam gia nhập Tổ chức thương mại thế giới
- Việc ra nhập tổ chức thương mại thế giới (WTO) đem lại cho Việt Nam nhiều cơ hội để phát triển đất nước, như:
- Thu hút được nguồn vốn đầu tư nước ngoài, tiếp cận được các tiến bộ khoa học công nghệ,…
- Có cơ hội mở rộng và tiếp cập nhiều thị trường hơn.
- Có cơ hội học hỏi kinh nghiệm quản lí và phát triển kinh tế của các nước trên thế giới.
1. Khái niệm và sự cần thiết hội nhập kinh tế quốc tế
Câu hỏi 1 (trang 20) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Em hãy cho biết để tham gia Hiệp định RCEP, các quốc gia phải cam kết thực hiện những điều gì. Lợi ích của họ được đảm bảo như thế nào?
Trả lời:
* Để tham gia Hiệp định RCEP, các quốc gia phải cam kết thực hiện những điều sau:
+ Tuân thủ toàn bộ các quy định toàn diện của RCEP về tự do thương mại hàng hoá, dịch vụ.
+ Tuân thủ cơ chế thực thi chặt chẽ.
- Lợi ích của các quốc gia thành viên được đảm bảo như sau:
+ Hiệp định tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng thương mại và đầu tư trong khu vực, đóng góp vào tăng trưởng và phát triển kinh tế toàn cầu.
+ Các cam kết trong Hiệp định được thiết kế theo cách thức phù hợp đảm bảo mang lại lợi ích cho các bên đồng thời tuân thủ những chuẩn mực quốc tế chung.
+ Hiệp định thiết lập nền tảng quan hệ đối tác kinh tế hiện đại, toàn diện, chất lượng cao, cùng có lợi.
Câu hỏi 2 (trang 20) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Từ thông tin và biểu đồ trên, em hãy chỉ ra đóng góp của các hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế đối với sự phát triển của Việt Nam.
Trả lời:
Đóng góp của các hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế đối với sự phát triển của Việt Nam.
- Hoạt động xuất khẩu ở nước ta ngày càng được thúc đẩy, đóng góp tích cực cho sự tăng trưởng kinh tế, nâng cao thu nhập, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại.
- Đầu tư nước ngoài tăng lên. Theo Tổng cục Thống kê, giai đoạn 2011 - 2020, bình quân hằng năm vốn đầu tư nước ngoài (FDI) chiếm khoảng 22% vốn đầu tư xã hội ở Việt Nam; đóng góp ngày càng lớn vào GDP.
=> Như vậy, khi hội nhập kinh tế thế giới, nền kinh tế Việt Nam đã có nhiều điều kiện thuận lợi để thúc đẩy hoạt động thương mại quốc tế, thu hút đầu tư nước ngoài, phát triển các dịch vụ quốc tế,.. tạo động lực để tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tiến bộ, hiện đại đồng thời không ngừng nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
Câu hỏi 3 (trang 20) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Hãy lí giải vì sao các quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam nhải tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.
Trả lời:
- Các nước đang phát triển nói chung và Việt Nam nói riêng, hội nhập kinh tế quốc tế là cơ hội tiếp cận và sử dụng các nguồn lực bên ngoài (tài chính, khoa học - công nghệ, kinh nghiệm quản lí…). Từ đó có thể tận dụng thời cơ phát triển rút ngắn, thu hẹp khoảng cách với các nước tiên tiến, khắc phục nguy cơ tụt hậu.
2. Các hình thức hội nhập kinh tế quốc tế
Câu hỏi 4 (trang 24) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Từ thông tin 1, em hãy nêu đặc điểm của các cấp độ hội nhập kinh tế quốc tế và cho biết Việt Nam đã thực hiện hội nhập kinh tế quốc tế theo các cấp độ đó như thế nào. Nêu ý nghĩa của việc thực hiện các cấp độ hội nhập đó đối với sự phát triển kinh tế Việt Nam.
Trả lời:
+ Hội nhập kinh tế song phương: Đây là sự liên kết, hợp tác giữa hai quốc gia dựa trên nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi. Việt Nam đã mở rộng quan hệ hợp tác song phương với hơn 170 quốc gia trên thế giới, ký kết trên 90 Hiệp định thương mại song phương.
+ Hội nhập kinh tế khu vực: Đây là quá trình liên kết, hợp tác giữa các quốc gia trong một khu vực. Việt Nam đã chủ động tham gia các hình thức hội nhập kinh tế khu vực như Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu.
+ Hội nhập kinh tế toàn cầu: Đây là quá trình liên kết, gắn kết giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ với nhau thông qua việc tham gia các tổ chức kinh tế toàn cầu. Việt Nam đã tích cực, chủ động tham gia các tổ chức kinh tế toàn cầu như Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Quỹ tiền tệ Quốc tế.
Việc thực hiện các cấp độ hội nhập kinh tế quốc tế có ý nghĩa quan trọng cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Sau 15 năm gia nhập WTO, Việt Nam trở thành điểm thu hút đầu tư hấp dẫn, thuộc top 20 quốc gia thu hút nhiều FDI nhất thế giới. Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2021 đạt 668,5 tỷ USD, tăng gần 800% so với năm 2016.
Việc hội nhập giúp Việt Nam mở rộng thị trường, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, phát triển xuất khẩu, du lịch, tạo thêm nhiều cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho người lao động. Nó cũng giúp Việt Nam hoàn thiện môi trường kinh doanh, nâng cao trình độ phát triển của nền kinh tế, tăng năng suất lao động và có cơ hội hoàn thiện thể chế theo hướng tiếp cận các chuẩn mực của các nước tiên tiến.
Câu hỏi 5 (trang 24) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Từ thông tin 2, em hãy nêu các hoạt động kinh tế đối ngoại cơ bản trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và ý nghĩa của các hoạt động đó đối với Việt Nam.
Trả lời:
- Các hoạt động kinh tế đối ngoại cơ bản trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế:
+ Thương mại quốc tế.
+ Đầu tư quốc tế.
+ Các dịch vụ ngoại tệ.
- Ý nghĩa của các hoạt động đó đối với Việt Nam.
+ Thương mại quốc tế: giúp kích thích tiêu dùng, mở rộng sản xuất, chuyển giao công nghệ giữa Việt Nam và các quốc gia khác, nhờ đó tạo tiền đề cho tăng trưởng và phát triển kinh tế.
+ Đầu tư quốc tế: giúp Việt Nam được tăng cường nguồn vốn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại; tạo thêm việc làm; phát triển nguồn nhân lực và học hỏi các kinh nghiệm sản xuất, quản lí,…
+ Các dịch vụ ngoại tệ: tạo nguồn thu ngoại thệ giúp cải thiện cán cân thanh toán quốc tế.
3. Đường lối, chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của việt nam
Câu hỏi 6 (trang 25) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Từ thông tin 1 và 2, em hãy cho biết chính sách hợp tác đầu tư nước ngoài của Nhà nước ta giai đoạn 2021 - 2030 có ý nghĩa gì trong thực hiện đường lối hội nhập kinh tế của Đảng ta.
Trả lời:
Chính sách hợp tác đầu tư nước ngoài của Nhà nước Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 có ý nghĩa rất lớn trong việc thực hiện đường lối hội nhập kinh tế của Đảng. Việc thực hiện các chính sách trên giúp nước ta:
- Thu hút nguồn công nghệ tiên tiến đầu tư
- Kết nối với chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
- Tạo cơ hội phát triển doanh nghiệp trong nước.
- Nâng hạng môi trường kinh doanh.
Câu hỏi 7 (trang 25) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Em hãy nhận xét việc thực hiện chủ trương, chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng và Nhà nước ta của ông T trong trường hợp trên. Theo em, việc làm đó ảnh hưởng thể nào đến hoạt động hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta?
Trả lời:
Việc ông T tháo gỡ thiết bị giám sát hành trình trên tàu để đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài là vi phạm chủ trương, chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng và Nhà nước ta. Chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Đảng và Nhà nước ta khuyến khích hợp tác, hợp tác và tuân thủ các quy định pháp luật quốc tế.
Việc làm của ông T không chỉ vi phạm pháp luật mà còn gây ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Điều này có thể gây ra mất niềm tin từ các đối tác nước ngoài, ảnh hưởng đến quan hệ hợp tác và thương mại giữa Việt Nam và các nước khác. Hơn nữa, việc khai thác bất hợp pháp cũng có thể gây hậu quả tiêu cực cho môi trường biển và nguồn lợi thủy sản, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của nước ta.
Câu hỏi 8 (trang 25) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 2: Em hãy xác định trách nhiệm của bản thân trong hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước
Để thực hiện trách nhiệm của bản thân trong hội nhập kinh tế quốc tế, em có thể thực hiện một số biện pháp sau:
+ Tích cực học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ kiến thức và kĩ năng nhằm đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.
+ Tham gia các hoạt động nghiên cứu khoa học, các cuộc thi khoa học - kĩ thuật dành cho học sinh, sinh viên.
+ Tìm hiểu về nền kinh tế và sự đa dạng văn hoá của các nước trên thế giới.
+ Phê phán, đấu tranh chống lại các hành vi mang tính kì thị, phân biệt, chia rẽ giữa các quốc gia, dân tộc.
+ Suy nghĩ, đề xuất, phát triển và hiện thực hóa các ý tưởng kinh doanh khởi nghiệp.
Luyện tập
Luyện tập 1: Em hãy cho biết phát biểu nào sau đây thể hiện đúng quan niệm về hội nhập kinh tế quốc tế. Vì sao?
a. Hội nhập kinh tế quốc tế là quá trình gắn kết nền kinh tế của quốc gia này với nền kinh tế của quốc gia khác trên thế giới.
b. Trong hội nhập kinh tế quốc tế, mối quan hệ giữa các quốc gia được xây dựng trên nguyên tắc cùng có lợi.
c. Khi tham gia một tổ chức kinh tế quốc tế, mỗi quốc gia thành viên không chỉ có nghĩa vụ tuân thủ mà phải chủ động đề xuất, tham gia xây dựng những điều khoản quy định của tổ chức.
d. Trong tiền trình hội nhập kinh tế quốc tế, các quốc gia thường chú trọng đến liên kết với các quốc gia có trình độ phát triển tương đồng.
Lời giải:
- Phát biểu thể hiện đúng quan niệm về hội nhập kinh tế quốc tế là: b, c.
b. Trong hội nhập kinh tế quốc tế, mối quan hệ giữa các quốc gia được xây dựng trên nguyên tắc cùng có lợi. Đúng vì mối quan hệ trong hội nhập kinh tế quốc tế thường được xây dựng trên nguyên tắc cùng có lợi, nghĩa là mọi bên đều có lợi ích từ việc hợp tác và giao lưu kinh tế. Qua đó, cả hai hoặc nhiều bên đều mong muốn có sự phát triển và tăng cường sức mạnh kinh tế.
c. Khi tham gia một tổ chức kinh tế quốc tế, mỗi quốc gia thành viên không chỉ có nghĩa vụ tuân thủ mà phải chủ động đề xuất, tham gia xây dựng những điều khoản quy định của tổ chức. Đúng vì khi tham gia các tổ chức kinh tế quốc tế, các quốc gia thường phải thảo luận và đề xuất các điều khoản phù hợp với lợi ích của họ.
Luyện tập 2: Em hãy cho biết ý kiến nào dưới đây thể hiện đúng sự cần thiết của hội nhập kinh tế quốc tế:
a. Hội nhập kinh tế quốc tế chỉ cần thiết với những quốc gia đang thiếu các nguồn lực về vốn, lao động, tài nguyên.
b. Hội nhập kinh tế quốc tế làm cho nền kinh tế quốc gia ngày càng phụ thuộc
d. Hội nhập kinh tế quốc tế chỉ cần thiết với các quốc gia đang phát triển cần theo kịp các nước tiên tiến.
Lời giải:
- Phát biểu thể hiện đúng sự cần thiết của hội nhập kinh tế quốc tế:
c. Hội nhập kinh tế quốc tế giúp nền kinh tế quốc gia phát triển bền vững thể hiện đúng sự cần thiết của hội nhập kinh tế quốc tế.
Vì hội nhập kinh tế quốc tế tạo ra cơ hội để mỗi quốc gia mở rộng thị trường, thu hút vốn đầu tư, chuyển dịch cơ cấu theo hướng hiện đại, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế; tạo việc làm và nâng cao thu nhập.
Luyện tập 3: Em hãy kể tên những hiệp định Việt Nam đã tham gia trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế ứng với mỗi cấp độ hội nhập song phương, hội nhập khu vực và hội nhập toàn cầu và nêu ý nghĩa của việc tham gia này đối với sự phát triển của đất nước.
Lời giải:
Luyện tập 4: Em hãy tìm hiểu và giới thiệu một số kết quả thực hiện chủ trương dưới đây ở địa phương em:
Chiến lược tổng thể hội nhập quốc tế đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 chủ trương gia tăng mức độ liên kết giữa các tỉnh, vùng, phát huy thế mạnh của từng địa phương, khuyến khích tạo điều kiện các địa phương chủ động tích cực hội nhập kinh tế quốc tế.
Lời giải:
Bắc Giang đã thực hiện nhiều hoạt động hội nhập quốc tế và đã đạt được nhiều kết quả đáng kể. Dưới đây là một số điểm nổi bật:
+ Hợp tác với các đối tác quốc tế: Bắc Giang đã tiếp xúc và hợp tác với nhiều đối tác quốc tế, bao gồm cả các doanh nghiệp và tổ chức từ Hàn Quốc, Nhật Bản và Ấn Độ. Điều này đã giúp Bắc Giang mở rộng quan hệ hợp tác và thu hút đầu tư nước ngoài.
+ Tham gia các hội nghị và hội thảo quốc tế: Bắc Giang đã tham gia nhiều hội nghị và hội thảo quốc tế, như Hội thảo đầu tư Kanagawa và Hội nghị “Gặp gỡ Nhật Bản 2023”. Tham gia các sự kiện này giúp Bắc Giang nắm bắt cơ hội và xu hướng mới trong hội nhập quốc tế.
+ Tăng cường hợp tác với các tỉnh khác: Bắc Giang đã tăng cường hợp tác với các tỉnh khác trong cả nước để phát huy thế mạnh của từng địa phương và tạo điều kiện cho hội nhập kinh tế quốc tế.
Những kết quả này cho thấy Bắc Giang đã chủ động và tích cực hội nhập quốc tế, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước.
Luyện tập 5: Từ quan điểm chỉ đạo trong Nghị quyết số 06-NQ/TW của Đảng “Hội nhập kinh tế quốc tế là sự nghiệp của toàn dân; doanh nhân, doanh nghiệp và đội ngũ trí thức là lực lượng đi đầu”, em hãy cho biết mỗi công dân nên làm gì để đóng góp vào công cuộc hội nhập kinh tế quốc tế của đất nước.
Lời giải:
- Để thực hiện trách nhiệm của bản thân trong hội nhập kinh tế quốc tế, mỗi công dân cần:
+ Nâng cao nhận thức về hội nhập kinh tế quốc tế: tìm hiểu kiến thức về hội nhập kinh tế quốc tế, các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã tham gia, cũng như những cơ hội và thách thức mà hội nhập mang lại
+ Rèn luyện kỹ năng cần thiết: trau dồi kiến thức ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, rèn luyện các kỹ năng mềm, nâng cao trình độ chuyên môn
+ Góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững: nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên một cách tiết kiệm và hiệu quả, ủng hộ các sản phẩm, dịch vụ thân thiện với môi trường.
+ Tuân thủ pháp luật và quy định của nhà nước
+ Luôn giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, tăng cường giao lưu học hỏi với các nền văn hóa khác
Vận dụng
Em hãy viết bài chia sẻ suy nghĩ của mình về cơ hội đối với lao động trẻ trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng hiện nay và những việc học sinh cần làm để tận dụng cơ hội đó.
Bài tham khảo:
- Cơ hội:
+ Gia tăng việc làm và nâng cao chất lượng việc làm. Hội nhập sâu hơn với kinh tế thế giới dẫn đến thu hút được nhiều vốn đầu tư và công nghệ từ bên ngoài, tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu, mở rộng các kênh dịch chuyển lao động. Hội nhập mở ra các cơ hội phát triển nghề nghiệp, kèm theo là việc thực hiện các quyền cơ bản của người lao động, cơ chế đối thoại xã hội và bảo đảm an sinh xã hội sẽ góp phần quan trọng nâng cao chất lượng việc làm của Việt Nam.
+ Chuyển dịch tích cực cơ cấu việc làm. Các dòng vốn đầu tư và công nghệ sẽ thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu từ những ngành kinh tế năng suất thấp sang những ngành có năng suất lao động cao hơn và tham gia vào chuỗi giá trị nhiều hơn. Người lao động Việt Nam có cơ hội tiếp cận với những việc làm với trình độ công nghệ cao (công nghệ thông tin và internet, vận tải đa phương thức và dịch vụ logistics, tự động hóa….), mức lương cao và điều kiện làm việc tốt.
+ Tạo điều kiện để đổi mới hệ thống giáo dục – đào tạo. Đề đảm bảo cho lao động Việt Nam hội nhập tốt vào thị trường lao động, hệ thống giáo dục- đào tạo đứng trước áp lực và có điều kiện đổi mới căn bản và toàn diện nhằm đáp ứng nhu cầu lao động kỹ năng của thị trường lao động trong nước và quốc tế cả về số lượng, cơ cấu ngành nghề- cấp trình độ và chất lượng sinh viên ra trường.
=> Như vậy, khi hội nhập quốc tế sâu rộng, với hệ thống pháp luật và môi trường đầu tư tốt hơn, người lao động Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội việc làm, lựa chọn nghề nghiệp, điều kiện lao động, thu nhập, đời sống được nâng cao hơn, được bảo vệ và bình đẳng với người lao động các quốc gia khác.
- Những việc học sinh cần làm để tận dụng cơ hội đó:
+ Tích cực học tập, rèn luyện để nâng cao trình độ kiến thức và kĩ năng nhằm đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.
+ Đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng vavs thành tựu khoa học - kĩ thuật…
+ Tìm hiểu về nền kinh tế và sự đa dạng văn hoá của các nước trên thế giới.
+ Phê phán, đấu tranh chống lại các hành vi mang tính kì thị, phân biệt, chia rẽ giữa các quốc gia, dân tộc.
+ Suy nghĩ, đề xuất, phát triển và hiện thực hóa các ý tưởng kinh doanh khởi nghiệp.