Mở đầu (trang 52) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy nêu một thói quen chỉ tiêu trong gia đình em và nhận xét về thói quen đó.
Trả lời:
- Những thói quen chi tiêu của em:
+ Liệt kê những thứ cần mua trước khi đi mua sắm.
+ Xác định thứ tự ưu tiên những thứ cần mua.
+ Chỉ mua những thứ trong khả năng chi trả của bản thân.
+ Khảo giá những loại đồ muốn mua ở vài nơi để lựa chọn nơi nào có đồ cùng chất lượng nhưng giá rẻ hơn thì mua.
- Nhận xét: đây đều là những thói quen chi tiêu hợp lí. Vì: những thói quen này giúp em: cân đối tài chính; tránh mua những thứ không cần thiết, vượt quá khả năng chi trả.
1. Quản lí thu, chi và sự cần thiết phải quản lí thu, chi trong gia đình
Câu hỏi 1 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Từ các thông tin trên, em hãy cho biết thế nào là quản lý thu, chi trong gia đình.
Trả lời:
- Quản lý thu, chi là việc quản lý các khoản thu nhập, chi tiêu nhằm đáp ứng với nhu cầu vật chất, tinh thần cho các thành viên trong gia đình và phù hợp với thu nhập của gia đình.
Câu hỏi 2 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Qua thông tin 2, em hãy đánh giá thói quen chi tiêu nào tích cực và thói quen chỉ tiêu nào chưa tích cực. Vì sao?
Trả lời:
- Các thói quen chi tiêu tích cực:
+ Chỉ mua khi cần thiết: giúp gia đình tiết kiệm được tiền bạc, tránh lãng phí vào những nhu cầu không thực sự cần thiết, tập trung vào các mục tiêu quan trọng hơn
+ Tiết kiệm điện, nước: giúp giảm chi phí cố định hàng tháng và bảo vệ môi trường
+ Bàn bạc, thống nhất trước khi chi tiêu giữa các thành viên trong gia đình: giúp gia đình có tiếng nói chung trong quá trình chi tiêu, tránh xích mích không đáng có ảnh hưởng đến không khí gia đình
- Các thói quen chưa tích cực:
+ Chi tiêu tùy hứng theo cảm xúc: gây lãng phí tiền bạc, gây mất kiểm soát chi tiêu
+ Chi tiêu hết thu nhập không có quỹ dự phòng: khiến gia đình bị động khi gặp nguy cơ tài chính bất ngờ
Câu hỏi 3 (trang 53) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy cho biết những thói quen chi tiêu không tích cực sẽ ảnh hưởng như thế nào tới đời sống gia đình.
- Thói quen chi tiêu tích cực giúp cho mỗi gia đình luôn chủ động trong cuộc sống và thực hiện được các mục tiêu tài chính.
- Những thói quen chi tiêu không tích cực sẽ phá vỡ những mục tiêu tài chính của gia đình, không chủ động được trong những tình huống xấu như ốm đau, thất nghiệp,... làm cho cuộc sống rơi vào tình thế khó khăn.
2. Xây dựng kế hoạch quản lí thu, chi trong gia đình
Câu hỏi 4 (trang 56) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Theo em, để xây dựng được kế hoạch quản lý thu, chi trong gia đình cần thực hiện những nội dung nào? Vì sao?
Trả lời:
Câu hỏi 5 (trang 56) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Hãy xây dựng kế hoạch quản lý thu, chi trong gia đình và thuyết trình về việc thực hiện kế hoạch đó trong gia đình em.
Trả lời:
- Xác định mục tiêu tài chính của gia đình: tiết kiệm để đi du lịch, mua nhà, mua ô tô…
- Xác định tổng thu nhập: Xác định tổng thu nhập hàng tháng từ tất cả các nguồn, bao gồm lương, tiền lãi từ tiết kiệm hoặc đầu tư, và bất kỳ thu nhập phụ nào khác.
- Thống nhất các khoản chi cần thiết và không cần thiết:
+ Cần thiết: tiền nhà, tiền học, tiền ăn, tiền xăng xe di chuyển, tiền phục vụ nhu cầu giải trí hàng tháng, tiền dự phòng…
+ Không cần thiết: tiền mua sắm…
- Thống nhất tỉ lệ phân chia các khoản:
- Ví dụ: Quy tắc 6 hũ chia theo 6 khoản chi tiêu cụ thể như sau:
+ Nhu cầu thiết yếu (NEC): 55%
+ Tiết kiệm dài hạn (LTS): 10%
+ Quỹ tự do tài chính (FFA): 10%
+ Giáo dục (EDU): 10%
+ Hưởng thụ (PLAY): 10%
+ Từ thiện (GIVE): 5%
- Thực hiện khoản thu chi theo kế hoạch: tổng kết và đánh giá hiệu quả mỗi tháng, điều chỉnh cho phù hợp với điều kiện cụ thể.
Luyện tập
Luyện tập 1 (trang 56) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em đồng tình hay không đồng tình với các quan điểm dưới đây? Vì sao?
a. Quản lí thu, chi là việc quản lí các nguồn thu nhập và các khoản chi tiêu của tất cả các thành viên trong gia đình.
b. Mục đích của quản lí thu, chi trong gia đình là duy trì những thói quen chi tiêu tích cực và hạn chế những thói quen chi tiêu không tích cực.
c. Chỉ khi nào được chi tiêu theo sở thích, thoả mãn mọi nhu cầu của các thành viên trong gia đình thì mới đạt được mục tiêu tự do tài chính.
d. Muốn nâng cao chất lượng cuộc sống thì mỗi gia đình đều phải có kĩ năng quản lí thu, chi.
Lời giải:
- Quan điểm a không đúng, vì không phải thành viên nào trong gia đình cũng đi làm, có thu nhập và tham gia vào các hoạt động tạo nên các nguồn thu nhập và chi tiêu trong gia đình được. Ví dụ: trẻ em, người cao tuổi, ...
- Quan điểm b đúng, vì nếu không quản lí thu, chi trong gia đình thì khó có thể duy trì những thói quen chi tiêu tích cực và hạn chế những thói quen chi tiêu không tích cực.
- Quan điểm c không đúng, vì nếu chi tiêu theo sở thích, thoả mãn mọi nhu cầu của các thành viên trong gia đình sẽ dẫn đến hậu quả các khoản thu nhập không thể đủ để bù đắp cho chi tiêu dẫn đến thâm hụt ngân sách gia đình, nợ nần, ...
- Quan điểm d đúng, vì quản lí thu, chi trong gia đình hợp lí sẽ kiểm soát được các nguồn thu trong gia đình; Theo dõi và điều chỉnh những thói quen chi tiêu không tích cực để đạt được các mục tiêu tài chính trong gia đình; Chủ động thực hiện kế hoạch tài chính của gia đình; Giúp cân bằng tài chính, chủ động ứng phó với các tình huống rủi ro có thể xảy ra trong gia đình và nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình.
Luyện tập 2 (trang 56) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy cho biết việc làm của nhân vật trong các trường hợp dưới đây có ý nghĩa thế nào trong quản lý thu, chi gia đình:
a. Chị D luôn ghi chép tất cả các khoản chỉ và lập bảng theo dõi chi tiêu hằng tháng của gia đình để có sự điều chỉnh vào tháng sau nếu cần thiết.
b. Mặc dù thu nhập gia đình còn thấp nhưng vợ chồng chị B thống nhất duy trì tiết kiệm 20% thu nhập mỗi tháng để bảo đảm quy tắc thu, chi 50/30/20.
c. Hằng tháng, vợ chồng chị Q thường xác định hạn mức mua sắm của hai vợ chồng để không ảnh hưởng đến khoản tiết kiệm chung của gia đình.
Lời giải:
a. Chị D: Việc ghi chép tất cả các khoản chi và lập bảng theo dõi chi tiêu hàng tháng giúp Chị D kiểm soát được tình hình tài chính của gia đình một cách chính xác. Điều này cho phép Chị D nhận biết được những khoản chi tiêu không cần thiết để có thể điều chỉnh trong các tháng tiếp theo, giúp gia đình tiết kiệm được nhiều hơn.
b. Chị B: Mặc dù thu nhập gia đình không cao, nhưng việc vợ chồng Chị B thống nhất duy trì tiết kiệm 20% thu nhập mỗi tháng là một thói quen rất tốt. Điều này không chỉ giúp gia đình có được một khoản tiền dự phòng cho những nhu cầu đột xuất mà còn giúp họ tiến tới mục tiêu tài chính lâu dài.
c. Chị Q: Việc xác định hạn mức mua sắm hàng tháng giúp vợ chồng Chị Q kiểm soát được việc chi tiêu cho những mục đích không thiết yếu. Điều này giúp họ đảm bảo rằng việc mua sắm không ảnh hưởng đến khoản tiết kiệm chung của gia đình, giúp họ tiết kiệm được nhiều hơn và đạt được mục tiêu tài chính của mình.
Luyện tập 3 (trang 57) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy liệt kê những thói quen chi tiêu tích cực trong gia đình và kết quả của những thói quen đó.
Lời giải:
- Lập kế hoạch chi tiêu: Kiểm soát được dòng tiền ra vào của gia đình, tránh chi tiêu hoang phí, đảm bảo cân bằng giữa thu nhập và chi tiêu, dễ dàng thực hiện các mục tiêu tài chính như tiết kiệm, đầu tư.
- Tiết kiệm: Đảm bảo an toàn tài chính cho gia đình, có sẵn nguồn vốn để thực hiện các dự định lớn, giúp gia đình có thêm thu nhập thụ động từ tiền lãi tiết kiệm
- So sánh giá cả: Mua được hàng hóa với giá tốt nhất, tiết kiệm chi tiêu cho gia đình.
Luyện tập 4 (trang 57) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy đọc trường hợp dưới đây và trả lời câu hỏi
Trường hợp. Đầu năm, vợ chồng anh A thống nhất đặt mục tiêu mỗi tháng sẽ dành 60% thu nhập cho các chi tiêu thiết yếu, tiết kiệm 20% thu nhập gia đình để có đủ tiền mua xe máy nhưng hai tháng nay, anh A bị mất việc, thu nhập gia đình bị giảm sút, kinh tế gia đình eo hẹp mà vợ anh vẫn quyết tâm thực hiện mục tiêu tiết kiệm đã đặt ra bằng cách cắt giảm một số chi tiêu thiết yếu trong gia đình.
Em hãy chỉ ra những biểu hiện quản lí thu, chi gia đình hợp lí, không hợp lí trong trường hợp trên. Em hãy đưa ra lời khuyên cho gia đình để quản lí thu, chi gia đình hiệu quả hơn.
Lời giải:
- Việc đầu năm vợ chồng anh A thống nhất đặt mục tiêu mỗi tháng sẽ dành 60% thu nhập cho các chi tiêu thiết yếu, tiết kiệm 20% thu nhập gia đình để có đủ tiền mua xe máy là hợp lí. Vì trong quản lí thu, chi trong gia đình chỉ khi nào có sự bàn bạc, thống nhất và kiên trì thực hiện mới có thể đạt được các mục tiêu tài chính trong gia đình.
- Khi anh A bị mất việc, thu nhập gia đình bị giảm sút, kinh tế gia đình eo hẹp nhưng vợ anh vẫn quyết tâm thực hiện mục tiêu tiết kiệm đã đặt ra bằng cách cắt giảm một số chi tiêu thiết yếu trong gia đình là không hợp lí. Vì, cách cắt giảm một số chi tiêu thiết yếu trong gia đình sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của các thành viên trong gia đình.
- Lời khuyên: Vợ chồng anh A nên thống nhất với nhau điều chỉnh quy tắc thu, chi bảo đảm các khoản chi thiết yếu và cắt giảm các khoản chi không thiết yếu để thực hiện các mục tiêu tài chính trong gia đình.
Vận dụng
Vận dụng 1 (trang 57) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy liệt kê những mục tiêu tài chính và kế hoạch thực hiện các mục tiêu đó trong gia đình em.
Lời giải:
* Dưới đây là một số mục tiêu tài chính và kế hoạch thực hiện các mục tiêu đó trong gia đình em:
- Mục tiêu: Tiết kiệm cho giáo dục
+ Kế hoạch: Gia đình em dành 15% thu nhập hàng tháng để tiết kiệm cho việc học của em và em gái. Em và em gái cũng tìm kiếm các học bổng và chương trình hỗ trợ tài chính để giảm bớt chi phí học phí.
- Mục tiêu: Du lịch hàng năm
+ Kế hoạch: Gia đình em tiết kiệm 5% thu nhập hàng tháng để du lịch hàng năm. Các thành viên thường lên kế hoạch du lịch vào cuối năm để có thể tận dụng các ưu đãi và giảm chi phí.
Vận dụng 2 (trang 57) Kinh tế Pháp luật 12 Kết nối tri thức Bài 7: Em hãy viết bài luận ngắn chia sẻ suy nghĩ của mình về nhận định “Quản lý thu, chi trong gia đình trở thành cầu nối giúp các thành viên trong gia đình hiểu nhau và sống hạnh phúc hơn”.
Bài tham khảo:
Theo em, nhận định “Quản lý thu, chi trong gia đình trở thành cầu nối giúp các thành viên trong gia đình hiểu nhau và sống hạnh phúc hơn” hoàn toàn chính xác.
- Thứ nhất, quản lý thu chi mang đến sự rõ ràng về tài chính, giúp các thành viên trong gia đình hiểu rõ nguồn thu nhập, cách chi tiêu và nhu cầu của nhau. Từ đó, họ có thể cùng nhau thảo luận, đưa ra những quyết định hợp lý về việc sử dụng tiền bạc, tránh lãng phí và mâu thuẫn.
- Thứ hai, việc cùng nhau quản lý thu chi thể hiện sự tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau giữa các thành viên. Khi mỗi người đều cởi mở chia sẻ về thu nhập và chi tiêu của mình, họ sẽ cảm thấy được trân trọng và kết nối với nhau hơn.
- Thứ ba, quản lý thu chi hiệu quả giúp gia đình có thêm nguồn lực để thực hiện những mục tiêu chung như mua nhà, du lịch, đầu tư... Khi cùng nhau hướng đến một mục tiêu chung, các thành viên trong gia đình sẽ có thêm động lực để cố gắng và gắn kết hơn.
Có thể khẳng định, quản lý thu chi không chỉ là việc đơn thuần sắp xếp tiền bạc mà còn là hành trình vun đắp hạnh phúc gia đình theo từng ngày.