Mở đầu: Các hệ sinh thái trên Trái Đất đang chịu tác động mạnh mẽ bởi các hoạt động của con người như đốt rừng, khai thác tài nguyên sinh vật, thải các chất gây ô nhiễm môi trường,... Em sẽ làm gì để bảo vệ các hệ sinh thái và cuộc sống của con người?
Lời giải:
+ Bảo vệ và tái tạo rừng.
+ Trồng thêm các cây con, thực hiện chiến dịch phủ xanh đồi trọc.
+ Tuyên tuyền và tham gia các hoạt động bảo vệ, trồng cây gây rừng.
I. Sinh thái học phục hồi
Câu hỏi 1: Tại sao chúng ta cần bảo tồn và phục hồi các hệ sinh thái?
Lời giải:
- Trong tự nhiên, sự phục hồi hệ sinh thái bị suy thoái diễn ra chậm hoặc khó xảy ra do tác động tiêu cực của con người. Tốc độ phục hồi của các hệ sinh thái thường thấp hơn tốc độ phá hủy bởi con người. Do vậy, con người vận dụng sinh thái học phục hồi để đẩy nhanh tốc độ hồi phục của hệ sinh thái.
Câu hỏi 2: Nêu một số ví dụ về các biện pháp phục hồi hệ sinh thái.
Lời giải:
Một số ví dụ về các biện pháp phục hồi hệ sinh thái:
- Sau khi khai thác mỏ lộ thiên, các bãi thải được san, ủi làm giảm độ dốc hoặc tạo bậc thang để ổn định đất trước khi tiến hành trồng cây.
- Đối với những dòng sông có tốc độ chảy mạnh gây xói lở, người ta tạo dòng chảy uốn khúc để làm giảm tốc độ dòng chảy.
- Một số loài thực vật thích nghi tốt với môi trường đất có hàm lượng kim loại nặng cao được trồng ở những khu vực khai thác mỏ để loại bỏ kim loại nặng trong đất.
- Trồng cây họ Đậu để làm giàu nitrogen cho hệ sinh thái nghèo dinh dưỡng.
- Nhân giống san hô để phục hồi rạn san hô bị phá hủy.
- Sau khi gặt xong, người nông dân thả vịt vào ruộng để chúng kiếm ăn và loại bỏ ốc bươu vàng trên đồng ruộng.
- Trồng thêm các loài cây bản địa dưới tán rừng tái sinh nghèo để làm gia tăng tính đa dạng và giúp hệ sinh thái bền vững hơn.
II. Sinh thái học bảo tồn
Câu hỏi 3: Hãy nêu biện pháp bảo tồn sinh vật có nguy cơ tuyệt chủng khi môi trường sống của chúng đang ngày càng bị thu hẹp.
Lời giải:
- Bảo tồn môi trường sống tự nhiên của các loài động vật đó.
- Xây dựng các khu bảo tồn động vật.
- Tiến hành nhân giống để bảo vệ nguồn gene.
- Nghiêm cấm săn bắn, khai thác trái phép.
Luyện tập: Địa phương em đã thực hiện biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học nào?
Lời giải:
Một số biện pháp bảo tồn đa dạng sinh học thường được thực hiện tại địa phương:
- Bảo vệ môi trường sống của sinh vật: trồng rừng, thực hiện các hành động hạn chế ô nhiễm môi trường, cải tạo đất,…
- Loại trừ các loài ngoại lai xâm nhập.
- Cấm săn bắt, sử dụng các sản phẩm từ các loài sinh vật nguy cấp, quý hiếm.
- Tăng cường các hoạt động giáo dục, tuyên truyền để nâng cao ý thức bảo tồn đa dạng sinh học.
Vận dụng: Tìm kiếm trên internet hoặc sách, báo, tìm hiểu vấn đề bảo tồn hệ sinh thái được thực hiện tại một khu bảo tồn, vườn quốc gia hoặc tại địa phương em theo gợi ý trong bảng 25.1.
Lời giải:
