Mở đầu: Cây phù dung (Hibiscus mutabilis) với sắc hoa thay đổi liên tục (buổi sáng hoa nở màu trắng, đến trưa sẽ chuyển sang màu hồng và buổi tối lại đổi thành màu đỏ sẫm) đã tạo nên sự độc đáo và sức hút vô cùng kì lạ. Nguyên nhân nào đã giúp hoa phù dung có khả năng chuyển màu độc đáo đến vậy?
Lời giải:
- Sự thay đổi màu sắc của hoa phù dung là do sự thay đổi độ pH trong tế bào cánh hoa.
I. Sự tương tác giữa kiểu gene và môi trường
Câu hỏi 1: Sự biểu hiện của gene chịu ảnh hưởng bởi những yếu tố nào?
Lời giải:
- Sự biểu hiện của gene chịu ảnh hưởng bởi yếu tố bên trong (di truyền, hormone,…) và yếu tố bên ngoài môi trường sống (nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm, độ pH, chế độ dinh dưỡng,…).
Câu hỏi 2: Quan sát Hình 10.4, đọc đoạn thông tin và trả lời câu hỏi:
a) Bố mẹ di truyền kiểu gene hay kiểu hình cho thế hệ sau? Lấy ví dụ.
b) Giải thích tại sao trong cùng một điều kiện sống, các kiểu gene khác nhau lại có khả năng phản ứng khác nhau?
Lời giải:
a.
- Bố mẹ di truyền kiểu gene cho thế hệ sau.
+ Ví dụ: bố mẹ di truyền kiểu gene quy định màu hoa cho đời sau.
b. Do các kiểu gene khác nhau sẽ có mức phản ứng khác nhau (tương tác khác nhau) dù trong cùng một điều kiện môi trường.
Luyện tập: Nêu một số ví dụ thường biến.
Lời giải:
- Ví dụ: Một số loài thú có bộ lông thay đổi màu sắc theo mùa (như thỏ tuyết, cáo tuyết).
II. Mức phản ứng
Câu hỏi 3: Mức phản ứng của sinh vật có di truyền cho đời con không? Giải thích.
Lời giải:
- Mức phản ứng của sinh vật có di truyền cho đời con. Vì mức phản ứng của sinh vật do kiểu gene quy định, thế hệ bố mẹ truyền kiểu gene quy định mức phản cho thế hệ con.
Luyện tập: Hãy cho thêm ví dụ về mức phản ứng rộng và mức phản ứng hẹp.
Lời giải:
- Ví dụ về mức phản ứng rộng: cân nặng của con người thay đổi tùy thuộc vào chế độ dinh dưỡng, môi trường, độ tuổi,...
- Ví dụ về mức phản ứng hẹp: nhóm máu của con người do gene quy định và không thay đổi dưới tác động của môi trường.
III. Ứng dụng thực tiễn của mức phản ứng
Câu hỏi 4: Quan sát Hình 10.5 và cho biết trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố nào quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene
Lời giải:
- Trong sản xuất nông nghiệp, yếu tố giống và kĩ thuật chăm sóc quyết định năng suất tối đa của một kiểu gene.
Vận dụng: Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh những biện pháp, kĩ thuật chăm sóc, người ta còn sử dụng biện pháp nào để nâng cao năng suất và chất lượng vật nuôi, cây trồng? Giải thích.
Lời giải:
- Trong sản xuất nông nghiệp, bên cạnh những biện pháp, kĩ thuật chăm sóc, người ta còn sử dụng biện pháp chọn giống chất lượng cao. Vì giống có chất lượng tốt hơn sẽ cho năng suất cao hơn, sinh trưởng nhanh và chống chịu với các điều kiện khắc nghiệt của môi trường tốt hơn.