Soạn bài Ông Một - Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo - Soạn Văn 7 - Chân trời sáng tạo

Trải nghiệm cùng văn bản

Ông Một

(Vũ Hùng)

Từ ngày rời căn cứ, con voi trở nên ủ rũ. Nó nhớ ông Đề đốc, nhớ đời chiến trận, nhớ rừng và gầy rạc đi vì cuộc sống tù túng dưới làng. Nó vẫn giúp người quản tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu. Có bận nó bỏ ăn, không đụng vòi đến một ngọn mía, một sợ cỏ.

Người quản tượng hiểu lòng con voi. Nó là nguồn an ủi của ông lúc sa cơ. Ông chưa từng sống với ai lâu như sống với nó. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được. Vậy mà, ông vẫn quyết định thả nó về rừng, nơi nó ra đời.

- Một mình ta chịu tù túng cũng đủ rồi – Người quản tượng thường tự bảo – Còn nó, nó phải được tự do.

Người quản tượng đinh ninh lúc gặp thời vận, Đề đốc Lê Trực sẽ lại dấy quân, lúc đó ông sẽ đón con voi về. Ông để con vật nghỉ hết vụ hè, vỗ cho nó ăn. Ngày nào ông cũng cho nó ăn thêm hai vác mía to, hai thùng cháo. Ông coi con voi như con em trong nhà, giục giã nó:

- Ăn cố đi, ăn cho khỏe, lấy sức mà về. Rừng già xa lắm, phải có sức mới đi tới nơi. Bao giờ chủ tướng dấy quân, lúc đó ta sẽ đón em trở lại.

Con voi đã cố ăn suốt mùa hè nhưng sang đến mùa thu thì không chịu ăn nữa. Trời thu yên tĩnh, gió rì rào đưa về làng hương vị của rừng xa. Con vật cứ vươn vòi đón gió và buồn vã rống gọi. Nó héo hon đi như chiếc lá già.

Người quản tượng biết gió thu nổi lên làm con voi nhớ rừng. Ông quyết định thả ngay cho nó đi. […]

Con voi đi đâu không ai biết, chỉ thấy hàng năm khi sang thu, nó lại xuống làng. Nó rống gọi ràng từ xa, trước khi lội qua bến sông. Nghe tiếng rống, người làng bảo nhau: Ông Một về. Họ nô nức cùng người quản tượng ra đón nó ở tận đầu làng.

Con voi theo người quản tượng về mái nhà cũ, quỳ ở giữa sân. Thấy con vật luyến chủ trở về, người quản tượng như trẻ lại. Ông dẫn nó đi tắm rồi hớn hở đưa nó lên nương – ông vẫn trồng sẵn cho nó một nương mía – thiết đãi nó những bữa no nê.

Vào những ngày ấy, nhà ông tưng bừng và chật ních người. Nó giúp ông đủ việc: cuốn các ống bắng ra sông lấy nước và không cần người đưa dắt, lên nương lấy vòi quắp những cây gỗ mang về. […]

Được mười năm như thế, người quản tượng qua đời. Ông mất giữa lúc đất nước còn tối tăm, thời vận dấy quân chưa tới để ông đi đón con voi trở lại

Lần ấy, khi con voi xuống làng thì người quản tượng không còn nữa. Không thấy ông ra đón ở đầu làng, con voi rảo bước về nhà. Nó quỳ xuống giữa sân, rống gọi, rền rĩ mãi mà vẫn không thấy người quản tượng đi ra. Khi biết mọi tiếng rống gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà. Cái thân hình to lớn của nó làm sập khung cửa và đổ gãy các đồ đạc. Nó hít hơi cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã đi ra, chạy khắp làng tìm chủ. Các bô lão mang mía đến cho nó nhưng con voi không ăn mà cứ lồng chạy như voi hoang.

Từ đó, mấy năm con voi mới lại xuống làng một lần. Nó trở nên lặng lẽ, đảo qua nhà của người quản tượng, tha thẩn đi trong sân, vừa tung vòi hít ngửi khắp chỗ vừa khe khẽ rền rĩ rồi âm thầm bỏ đi…

Suy ngẫm và phản hồi

Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 7 CTST - Soạn bài Ông Một (trang 18): Tìm một số chi tiết thể hiện tình cảm của con voi đối với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng. Đó là tình cảm như thế nào?

Trả lời:

Các chi tiết thể hiện tình cảm của con voi với Đề đốc Lê Trực và người quản tượng:

- Người quản tượng chăm sóc con voi, vỗ cho nó ăn để nó lấy sức về rừng.

- Hàng năm voi đều quay trở về làng để thăm người quản tượng.

- Trong mỗi lần gặp gỡ, người quản tượng lại dẫn nó đi tắm và luôn trồng sẵn một nương mía để thết đãi nó một bữa no nê.

- Không thấy người quản tượng, con voi chạy khắp nơi tìm. Khi biết người quản tượng đã mất, con voi chạy vào nhà, hít hơi cái giường cũ của người quản tượng rồi buồn bã đi ra đi.

=> Con voi dành cho người quản tưởng một tình cảm gắn bó, yêu mến, thủy chung như người thân trong gia đình.

Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 7 CTST - Soạn bài Ông Một (trang 18): Người quản tượng và dân làng đã cư xử ra sao với con voi?

Trả lời:

Người quản tượng và dân làng đã cư xử với con voi như con em trong nhà:

- họ nô nức cùng người quản tượng ra đón nó ở tận đầu làng, vào những ngày ấy, nhà ông tưng bừng và chật ních người, lũ trẻ kéo đến xúm xít ở dưới chân voi, còn các bô lão đem đến cho nó đủ thứ quà,...

- khi voi từ rừng xa trở về, ông mừng như trẻ lại, ông hớn hở đưa nó lên nương mía trồng riêng để thết đãi nó những bữa no nê…

→ Người quản tượng và dân làng đã xem con voi như người thân của họ, hiểu tâm tình của voi, tôn trọng, yêu quý voi. Họ trông mong, chờ đợi con voi về thăm làng, háo hức, tưng bừng chào đón con voi như đón người thân đi xa trở về.

Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 7 CTST - Soạn bài Ông Một (trang 18): Đoạn trích trên giúp em hiểu gì về mối quan hệ giữa con người và thế giới tự nhiên?

Trả lời:

- Qua đoạn trích, em thấy được thái độ và hành vi của con người sẽ tác động không nhỏ trong mối quan hệ với thế giới tự nhiên. Chúng ta cần tôn trọng, có cách cư xử thân thiện, xây dựng một mối quan hệ qua lại đối với giới tự nhiên. Đó chính là cốt lõi về lối ứng xử biết ơn đối với tự nhiên mà con người cần hướng đến. Hãy coi động vật cũng như là một người bạn, giúp ích mình trong cuộc sống.