Câu hỏi mở đầu SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 45): Giữa thế kỉ XIX, nhà tự nhiên học và thám hiểm người Pháp Hen - ri Mu-ô (Henri Mouhot), tình cờ khám phá ra khu đền Ăng-co Vát (Angkor Wat) hoang phế giữa một khu rừng. Sững sờ trước vẻ kì vĩ của ngôi đền, ông thốt lên: “Nó vĩ đại hơn cả những di sản của người Hy Lạp và La Mã để lại cho chúng ta".
Từ khám phá của Hen-ri, những bí ẩn lịch sử gắn với khu đền này dần dần hé mở, Vương quốc Cam-pu-chia đã hình thành và phát triển như thế nào? Những thành tựu văn hoá tiêu biểu và họ đạt được là gì?
Trả lời:
* Quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia
- Đến thế kỉ VI, vương quốc của người Khơ-me được hình thành gọi là nước Chân Lạp, còn người Khơ-me tự gọi tên nước mình là Cam-pu-chia.
- Từ thế kỉ VIII, Vương quốc Chân Lạp rơi vào tình trạng phân tán, sau đó bị người Gia-va xâm lược.
- Năm 802, Giay-a-vác-man II dựa vào sự ủng hộ của nhân dân giành được độc lập. Ông lên ngôi vua, củng cố sức mạnh, lập ra triều đại Ăng-co
- Từ cuối thế kỉ XIII, Ăng-co liên tục bị người Thái tấn công và cướp phá
- Năm 1432, họ buộc phải từ bỏ Ăng- co, chuyển dần địa bàn cư trú về bờ nam Biển Hồ. Lịch sử gọi là thời kì hậu Ăng-co
*Thành tựu văn hóa tiêu biểu:
- Về chữ viết: từ thế kỉ XIV trở đi, chữ Khơ-me dần dần thay thế chữ Phạn
- Về văn học: các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi phát triên khá phong phú, tiêu biểu như sử thi Riêm-kê (Reamker), Ja-ta-ca (Jataka)
- Tôn giáo: Khoảng đầu thế kỉ XIII, đạo Phật du nhập vào Cam-pu-chia, thay thế dần Hin-đu giáo và chiếm ưu thế trong xã hội
- Kiến trúc - điêu khắc: Hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ được xây dựng, trong đó có 2 công trình nổi bật là Ăng-co Vát và Ăng-co Thom
1. Quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia
Câu hỏi mục 1 SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 45): Dựa vào sơ đồ 12.1 và thông tin trong bài, em hãy tóm tắt lại quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia.
Trả lời:
Quá trình hình thành và phát triển của vương quốc Cam-pu-chia:
- Năm 802, Giay-a-vác-man II lên ngôi vua, xây kinh đô lùi về phía tây bắc hồ Tôn-lê Sáp, lập ra triều đại Ăng-co.
- Thế IX đến thể kỉ X là thời kì Ăng-co khôi phục và củng cố
- Thế X đến thế kỉ XIII là thời kì Ăng-co phát triển thịnh vượng nhất.
- Cuối thế kỉ XIII, Ăng-co liên tục bị người Thái tấn công và cướp phá.
- Năm 1432, người dân chuyển dần địa bàn cư trú về bờ nam Biển Hồ và thời kì Ăng-co kết thúc.
2. Vương quốc Cam-pu-chia thời Ăng-co
Câu hỏi mục 2 SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 46): Sự phát triển của Cam-pu-chia thời Ăng-co được biểu hiện như thế nào?
Trả lời:
Biểu hiện của sự phát triển thời kì Ăng-co:
- Các vị vua không ngừng mở rộng quyền lực ra bên ngoài.
- Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ yếu.
- Người dân đánh bắt cá ở Biển Hồ và khai thác lâm sản, làm nghề thủ công nghiệp.
- Việc trao đổi buôn bán đã có nhưng chưa sử dựng tiền.
- Kinh tế thời Ăng-co phát triển đã thu hút dân cư tập trung đông đúc quanh kinh đô, hình thành nên một khu vực thịnh vượng ở bắc Biển Hồ.
3. Văn hóa của vương quốc Cam-pu-chia
Câu hỏi mục 3 SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 47): Nêu một số nét tiêu biểu về văn hóa của vương quốc Cam-pu-chia
Trả lời:
* Một số nét tiêu biểu về văn hóa của vương quốc Cam-pu-chia:
- Về chữ viết: từ thế kỉ XIV trở đi, chữ Khơ-me dần dần thay thế chữ Phạn
- Về văn học: các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi phát triên khá phong phú, tiêu biểu như sử thi Riêm-kê (Reamker), Ja-ta-ca (Jataka), các bài kinh kể lại sự tích, tiền kiếp của đức phật...
- Tôn giáo: Khoảng đầu thế kỉ XIII, đạo Phật du nhập vào Cam-pu-chia, thay thế dần Hin-đu giáo và chiếm ưu thế trong xã hội
- Kiến trúc - điêu khắc: Hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ được xây dựng, trong đó có 2 công trình nổi bật là Ăng-co Vát và Ăng-co Thom
Luyện tập
Câu hỏi 1 SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 47): Nêu những biểu hiện và đánh giá sự phát triển của vương quốc Cam-pu-chia thời Ăng-co.
Trả lời:
- Về lãnh thổ: Dưới thời Giay-a-vác-man VII, lãnh thổ Ăng-co mở rộng bao gồm cả vùng hạ lưu sông Mê Nam và vùng trung lưu sông Mê Công.
- Về kinh tế:
+ Nông nghiệp: là ngành kinh tế chủ yếu. Ngoài ra, người dân sống bằng đánh bắt cá ở Biển Hồ và khai thác lâm sản.
+ Thủ công nghiệp: họ rất khéo tay, giỏi nghề thủ công, làm đồ gốm, trang sức và xây đền,...
+ Thương mại: việc trao đổi mua bán đã có nhưng chưa sử dụng tiền.
=> Sự phát triển kinh tế thời kì Ăng-co thu hút dân cư tập trung đông đúc quanh kinh đô, hình thành nên một khu vực thịnh vượng ở bắc Biển Hồ.
- Về văn hoá:
+ Từ thế kỉ XIV trở đi, người Ăng-co đã sáng tạo nên chữ viết riêng của mình là chữ Khơ-me.
+ Các tác phẩm văn học dân gian, truyện thơ, sử thi phát triển khá phong phú, tiêu biểu như sử thi Riêm-kê, Ja-ta-ca - các bài kinh kể lại sự tích, tiền kiếp của đức Phật,...
+ Đầu thế kỉ XIII, đạo Phật bắt đầu du nhập vào Cam-pu-chia, thay thế Hin-đu giáo và chiếm ưu thế trong xã hội.
+ Về kiến trúc, hàng trăm đền, tháp lớn nhỏ được xây dựng, trong đó nổi bật là Ăng-co Vát, Ăng-co Thom.
Câu hỏi 2 SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 47): Vì sao các vua Cam-pu-chia rất chú ý đến công tác thuỷ lợi?
Trả lời:
Các vua Cam-pu-chia rất chú ý đến công tác thủy lợi:
- Nông nghiệp lúa nước là ngành kinh tế chủ yếu, thủy lợi có liên quan trực tiếp đến nông nghiệp.
- Hồ thủy lợi cung cấp nguồn nước ngọt phuc vụ sinh hoạt và sản xuất cho nhân dân, hằng năm, nhân dân Ăng-co thu hoạch lên tới 150.000 tấn lúa trên một diện tích 100km.
Vận dụng
Câu hỏi Vận dụng SGK Lịch Sử 7 Chân trời sáng tạo Bài 12 (trang 47): Quan sát quốc kì của vương quốc Cam-pu-chia ngày nay, em hãy cho biết: Hình ảnh trong quốc kì lấy ý tưởng từ công trình kiến trúc nào của Cam-pu-chia thời kì Ăng-co.
Trả lời:
- Biểu tượng Ăng-co Vát trên cờ Campuchia chính là biểu trưng của vương quốc Cam-pu-chia. Đây được biết đến là công trình tôn giáo lớn bậc nhất trên thế giới, tượng trưng cho lịch sử lâu đời cũng như nền văn hóa rực rỡ, cổ xưa của dân tộc Khmer. Hình ảnh Ăng-co Vát mang biểu tượng của sự thanh liêm, công lý cho nhân dân Campuchia.