1. Giới thiệu về Fructozo
- Công thức hóa học của Fructozo: Fructozo có công thức hóa học là C6H12O6, là một monosaccharide thuộc nhóm ketohexose, chứa 6 nguyên tử carbon và một nhóm chức ceton (-CO-).
- Cấu trúc phân tử của Fructozo:
+ Dạng mạch hở: Ở dạng này, Fructozo có nhóm ceton (-C=O) nằm ở vị trí carbon thứ hai, tạo nên đặc trưng của một ketohexose.
+ Dạng vòng: Fructozo cũng tồn tại ở dạng vòng furanose, với cấu trúc vòng 5 cạnh.
- Tính chất vật lí:
+ Là chất rắn kết tính, dễ tan trong nước.
+ Vị ngọt hơn đường mía.
+ Có nhiều trong hoa quả và đặc biệt trong mật ong (40%).
- Tính chất hóa học:
+ Vì phân tử fructozơ chứa 5 nhóm OH trong đó có 4 nhóm liền kề và 1 nhóm chức C = O nên có các tính chất hóa học của ancol đa chức và xeton.
+ Hòa tan Cu(OH)2 ở ngay nhiệt độ thường:
2C6H12O6 + Cu(OH)2 → 2H2O + (C6H11O6)2Cu
+ Tác dụng với H2 tạo sobitol:
CH2OH − [CHOH]3 − CO − CH2OH + H2 → CH2OH[CHOH]4CH2OH
+ Tác dụng với anhiđrit axit tạo este 5 chức
2. Fructozo có làm mất màu nước Brom không?
- Phản ứng của Fructozo với nước Brom:
+ Frutozơ không làm mất màu dung dịch brom. Fructozo không có nhóm -CHO như glucozơ. Hơn nữa dung dịch nước brom có môi trường axit khiến cho fructozơ không thể chuyển hóa thành glucozơ như trong phản ứng tráng bạc được.
- Giải thích nguyên nhân:
+ Fructozo chứa nhóm chức ceton (-CO-) ở vị trí thứ hai của mạch carbon, không phải nhóm anđehit (-CHO).
+ Nước Brom chỉ tác dụng với nhóm anđehit để tạo thành axit và mất màu. Vì vậy, Fructozo, với nhóm chức ceton, không phản ứng với nước Brom và không làm nước Brom mất màu.
3. Fructozo có lợi hay có hại với sức khỏe con người?
- Đường fructozo chiếm hơn 50% lượng đường ăn bình thường. Nó cũng có khả năng tạo ra năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên để làm được điều đó fructozo cần được gan chuyển chuyển hóa thành glucose trước khi đưa vào tiêu thụ dưới dạng năng lượng.
- Fructozo là đường được tìm thấy trong các loại chất ngọt như siro, nước ép trái cây đóng chai… và chúng thường tồn tại với hàm lượng cực kì cao. Đối với fructozo ở dạng tự nhiên chúng sẽ có trong mật ong, trái cây và rau củ…
- Các nhà khoa học về dinh dưỡng lại lo ngại về việc sử dụng quá nhiều sản phẩm có chứa fructozo sẽ có khả năng gây rối loạn chuyển hóa.
- Việc tiêu thụ đường fructose, đặc biệt là từ đồ uống có đường, đã tăng đáng kể và có liên quan đến sự gia tăng bệnh béo phì, gan và tim mạch. Bên cạnh sự gia tăng các bệnh liên quan đến fructose thì cũng có sự gia tăng về chứng kém hấp thu và không dung nạp fructose.
- Ở những người không dung nạp fructose, loại đường này không được hấp thụ vào máu một cách hiệu quả. Thay vào đó, đường fructose sẽ đi đến ruột già, nơi nó được lên men bởi vi khuẩn đường ruột, gây ra tình trạng khó tiêu hóa.
- Khi sử dụng fructozo quá nhiều sẽ gây nên một số những tác hại như:
+ Tăng axit uric, gây bệnh gút và huyết áp cao.
+ Gây ngưng đọng chất béo trong gan, khả năng cao gây nên bệnh gan nhiễm mỡ.
+ Sử dụng nhiều fructozo sẽ không ngăn cơn thèm ăn như glucose, khiến bạn ăn nhiều hơn.
+ Lượng fructozo lớn có thể gây kháng leptin và rối loạn chất béo nguyên nhân trực tiếp gây nên bệnh béo phì.
+ Fructozo sẽ làm tăng cholesterol, gây tích tụ chất béo cho các cơ quan nội tạng hay còn gọi với cái tên mỡ nội tạng, gia tăng khả năng mắc bệnh tim.
4. Nạp fructozo như thế nào là hợp lý?
- Đường Fructose có mặt trong nhiều loại trái cây và thực phẩm. Loại đường này sẽ gây hại cho cơ thể nếu như sử dụng với một lượng lớn. Do vậy cần sử dụng đường Fructose một cách hợp lý thông qua việc thay đổi thói quen ăn uống bằng cách sử dụng đường Fructose tự nhiên thay vì đường Fructose tinh luyện.
- Thay vì uống nước ngọt, soda nên sử dụng nước lọc, nước suối hoặc các loại trà. Thay thế việc uống nước ép, sinh tố có đường bằng cách ăn trái cây.
- Sử dụng dầu ô liu và giấm táo trong các món salad thay mù tạt và mật ong. Hạn chế ăn kẹo ngọt và sử dụng bơ lạt tự nhiên thay cho các loại bánh ngọt.
- Lựa chọn một chế độ ăn uống lành mạnh, ăn nhiều rau củ và và hạn chế sử dụng những thực phẩm đóng hộp.