Sinh 11 Chân trời sáng tạo Bài 22: Thực hành: Quan sát sự sinh trưởng và phát triển ở sinh vật

BÁO CÁO THỰC HÀNH

1. Mục đích thực hiện thí nghiệm

- Thực hành, quan sát được tác dụng của bấm ngọn, tỉa cành, phun kích thích tố lên cây, tính tuổi cây
- Thực hành quan sát quá trình biến thái ở động vật

2. Kết quả và giải thích

a) Vì sao khi đếm vòng gỗ ta có thể tính được tuổi ở các cây gỗ lâu năm?
– Hằng năm, hoạt động của tầng sinh mạch thuộc mô phân sinh bên của cây sẽ tạo ra lớp tế bào mạch gỗ. Như vậy, mỗi năm cây sẽ cho thêm một chút gỗ ở vòng ngoài (mỗi vòng gỗ tương ứng với một năm). Dựa vào số lượng vòng gỗ ta có thể đoán được số tuổi của cây.
b) Sự sinh trưởng của các cây để nguyên so với các cây được bấm ngọn, tỉa cành và phun kích tố có gì khác nhau? Giải thích.
– So với cây để nguyên, cây được bấm ngọn, tỉa cành và phun kích thích tố sẽ phát triển tốt hơn. Vì khi bấm ngọn cây, hàm lượng auxin ở đỉnh sinh trưởng giảm, từ đó loại bỏ ưu thế ngọn và kích thích sự phát triển của các chồi bên.
– Việc tỉa cành giúp loại bỏ những cành sâu, để thức ăn dồn xuống các cành còn lại làm cho chồi, hoa, quả, lá phát triển. Cộng thêm việc phun kích tố sẽ điều tiết quá trình sinh trưởng, phát triển ở thực vật, có tác dụng kích thích ra rễ/ tăng chiều cao/ phát triển số lá,…
c) Trong thí nghiệm chứng minh tác dụng của bấm ngọn, nếu vị trí bấm ở gần gốc cây thì kết quả sẽ như thế nào? Giải thích.
- Nếu vị trí bấm ở gần gốc cây thì không quan sát được kết quả của thí nghiệm. Do hormone auxin được tổng hợp ở các cơ quan đang sinh trưởng mạnh (như chồi ngọn, lá non,…), auxin sẽ không được tổng hợp ở vị trí gần gốc → Không quan sát được kết quả thí nghiệm.
d) Kết quả sẽ như thế nào nếu phun kích thích tố lên các cây đã được bấm ngọn hoặc tỉa cành?
- Nếu phun kích thích tố lên các cây đã được bấm ngọn hoặc tỉa cành với một lượng thích hợp sẽ kích thích cây phát triển nhanh chóng hơn.
e) So sánh đặc điểm của con non và con trưởng thành trong các giai đoạn phát triển của loài động vật đã quan sát. Sự khác nhau giữa con non và con trưởng thành có ý nghĩa gì đối với chúng?
* Gợi ý: Quan sát quá trình biến thái ở ếch.
- Nòng nọc nở ra từ trứng có cấu tạo rất khác so với ếch trưởng thành. Nòng nọc không có chi, có đuôi, có mang ngoài, có giai đoạn nòng nọc 2 chân, nòng nọc 4 chân. Qua thời gian, các cơ quan cũ của nòng nọc (mang ngoài, đuôi,…) tiêu biến, các cơ quan mới hình thành và phát triển thành ếch trưởng thành.
- Sự khác nhau giữa con non và con trưởng thành có ý nghĩa: Giúp ếch thích nghi để duy trì sự tồn tại của chúng đối với các điều kiện khác nhau của môi trường sống.

3. Kết luận

- Từ các đặc điểm và hiểu biết kiến thức về thực vật, có thể áp dụng vào thực tế để tăng năng suất cây trồng bằng cách bấm ngọn, tỉa cành,... sao cho hợp lí để tăng năng suất
- Quan sát được các quá trình sinh trưởng và phát triển ở động vật, từ đó hiểu biết về sự khác nhau giữa các giai đoạn phát triển như thế nào.