Lời giải:
- Vòng đời của cua: biến thái không hoàn toàn
- Vòng đời của rùa: không qua biến thái
- Vòng đời của ruồi nhà: biến thái hoàn toàn
Bài tập 2: Trong trồng trọt, người ta thường áp dụng các biện pháp để ngăn không cho cây mía ra hoa. Hãy cho biết:
a, Việc ức chế sự ra hoa ở cây mía có tác dụng gì?
b, Có thể dùng biện pháp nào để ức chế cây mía ra hoa?
Lời giải:
a. Trong thời gian mía đang phát triển hoa, đường trên mía giảm do một phần chuyển hóa nuôi hoa. Điều này sẽ làm hạn chế chiều cao của cây, khiến mía bị ruột rỗng làm giảm năng suất và hàm lượng đường, ảnh hưởng tới hiệu quả kinh tế. Bởi vậy, việc ức chế sự ra hoa ở cây mía có tác dụng hạn chế ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng của mía, giúp tăng năng suất và thu hoạch.
b. Có thể sử dụng các biện pháp sau:
– Biện pháp thời vụ: Bố trí thời vụ thích hợp để tránh trổ cờ, tùy từng vùng mà bố trí cho thích hợp.
+ Ví dụ: Đối với giống mía ra hoa sớm không nên trồng vào vụ đầu mưa (ở Nam bộ) vì thời gian quá ngắn chưa đủ để cây mía đạt độ lớn cần thiết đã ra hoa, năng suất mía cây sẽ thấp.
– Rút bước gây hạn: Thiếu nước vào thời kỳ cảm ứng mầm hoa sẽ không hình thành được.
– Tăng hàm lượng phân đạm vừa phải: Bón nhiều đạm có thể ức chế mía ra hoa, do tác dụng kích thích sinh trưởng của đạm. Tuy vậy, cần phải nghiên cứu và cân đối hàm lượng đạm cho mía vì nếu kéo dài thời gian bón và với lượng đạm quá dư sẽ làm giảm phẩm chất, hàm lượng đường và độ tinh khiết.
– Cắt lá ngọn: phần ngọn và lá xanh trên ngọn là bộ phận cảm ứng mạnh với chu kỳ ánh sáng, kích thích hình thành mầm hoa. Chính vì thế, chặt bớt lá + 1 và + 2 mầm cảm ứng, mía không ra hoa.
Bài tập 3: Đọc đoạn thông tin và trả lời câu hỏi:
Hoa cúc là một trong những loài hoa được ưa chuộng, có giá trị kinh tế cao, màu sắc đa dạng, bảo quản và vận chuyển dễ dàng. Hoa cúc trồng được quanh năm, nếu muốn có hoa để bán vào dịp Tết Dương lịch (tháng 12 và tháng 1), người ta phải trồng hoa vào vụ Thu Đông (tháng 8 và 9). Hoa cúc nở vào mùa thu. Do đó, người ta đã sử dụng ánh sáng để làm chậm sự ra hoa của cúc: Dùng bóng điện loại 100W treo cách ngọn cây khoảng 50-60cm (với mật độ 1 bóng/10m2). Hằng ngày, chiếu sáng từ 22 giờ đêm đến 2 giờ sáng, liên tục trong khoảng một tháng sẽ làm cho cây không phân hóa mầm hoa và không nở sớm.
a, Người ta đã ứng dụng nhân tố nào để chi phối sự ra hoa của cây
b, Dựa trên cơ sở khoa học nào mà người ta có thể làm chậm quá trình ra hoa ở cây cúc?
Lời giải:
a. Dựa vào nhân tố ánh sáng
b. Hoa cúc thuộc nhóm cây đêm dài (ngày ngắn), ra hoa trong điều kiện đêm dài hơn thời gian tối tới hạn (đêm dài hơn ngày thích hợp cho cúc ra hoa). Do vậy, để muốn có hoa để bán vào dịp Tết Dương lịch. Người ta có thể làm chậm quá trình ra hoa ở cây cúc dựa trên cơ sở của hiện tượng quang chu kì bằng việc thắp đèn vào ban đêm. Điều này sẽ ngăn không cho cúc ra hoa.
Bài tập 4: Ngoài tác động kích thích quá trình chuyển hóa, hormone thytoxine (có thành phần chính gồm iodine và amino acid tyrosine) còn có tác dụng gây biến thái ở các loài lưỡng cư. Hãy dự đoán điều gì sẽ xảy ra trong các trường hợp sau đây. Giải thích:
a, Cắt bỏ tuyến giáp ở nòng nọc
b, Nuôi nòng nọc trong môi trường có chưa iodine
c, Nòng nọc được cho ăn các mảnh mô của tuyến giáp
Lời giải:
a, Nếu ta cắt bỏ tuyến giáp của nòng nọc, hormone thyroxine sẽ không được sản xuất. Nòng nọc sẽ không biến thành ếch, dẫn đến quá trình biến thái không xảy ra.
b, Quá trình biến thái ở nòng nọc sẽ xảy ra nhanh hơn vì được bổ sung nhiều iodine. Vì iodine là thành phần cấu tạo của hormone thyroxine, do đó cung cấp nguyên liệu để sản xuất hormone → Kích thích biến thái ở nòng nọc thuận lợi.
c, Nếu nòng nọc được cho ăn các mảnh mô của tuyến giáp thì không ảnh hưởng tới quá trình biến thái của nòng nọc. Vì hormone là những hợp chất được tạo thành trong cơ thể, do tế bào hoặc tuyến của một bộ phận tiết ra. Do đó, tuyến giáp có chứa hormone thyroxine, tuy nhiên chúng không được hấp thụ qua hệ tiêu hóa của nòng nọc → Không tác động đến quá trình biến thái.
Bài tập 5: Vải thiều là một loại trái cây có giá trị dinh dưỡng cao, được xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới và mang lại nguồn thu nhập lớn cho người nông dân. Cây vải sinh trưởng tốt ở những vùng có nhiệt độ trung bình từ 21-25oC, nhiệt độ thuận lợi cho sự phân hóa mầm hoa ở vải là 11-14oC. Hãy cho biết:
a, Tại Việt Nam, vì sao vải thiều được trồng chủ yếu ở các tỉnh miền Bắc?
b, Một người nông dân đang mong muốn đem giống cây vải thiều vào trồng ở miền Nam nhằm tăng sản lượng vải thiều ở nước ta. Theo em, việc này có khả thi không? Vì sao?
Lời giải:
a. Tại Việt Nam, vải thiều được trồng chủ yếu ở miền Bắc vì miền Bắc nước ta có điều khiện khí hậu lạnh hơn miền Nam nên vải thiều có thể sinh trưởng và phát triển tốt.
b. Theo em, việc đem giống cây vải thiều vào trồng ở miền Nam là điều không khả thi. Vì nhiệt độ thuận lợi cho sự phân hóa mầm hoa ở vải là 11 – 14oC. Trong khi ở miền Nam không có mùa đông lạnh, nhiệt độ cao gần như quanh năm, mùa khô kéo dài. Do đó đặc điểm về thổ nhưỡng, khí hậu, thời tiết,… của miền nam không phù hợp với điều kiện cần để ra hoa của cây vải.
Bài tập 6: Ở trẻ em, nhiều trường hợp cơ thể có sự thay đổi thành người trưởng thành sớm hơn bình thường (trước 9 tuổi ở nam và trước 8 tuổi ở nữ).
a, Hiện tượng này được gọi là gì?
b, Cho biết nguyên nhân, hậu quả và cách phòng tránh hiện tượng này.
Lời giải:
a. Ở trẻ em nhiều trường hợp cơ thể có sự thay đổi thành người trưởng thành sớm hơn bình thường. Hiện tượng này gọi là dậy thì sớm.
b, Nguyên nhân:
– Do hoạt động quá sớm của trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến sinh dục.
– Do béo phì; chế độ ăn nhiều chất béo.
– Do u buồng trứng, u tinh hoàn hay do mắc các bệnh lí.
– Do tiếp xúc các hormone sinh dục ngoại sinh (như bôi kem) hoặc bệnh lý tuyến thượng thận gây tăng tiết hormone sinh dục.
– Hậu quả: Dậy thì sớm có thể gây ra các vấn đề về thể chất và ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ:
+ Phát triển chiều cao bị hạn chế
+ Ảnh hưởng về tâm lý, thiếu tự tin.
+ Nhu cầu sinh lý xuất hiện sớm
– Cách phòng tránh:
+ Có chế độ ăn uống hợp lí, lành mạnh.
+ Rèn luyện thể dục, thể thao, duy trì cân nặng hợp lí.
+ Thận trọng trong việc cho trẻ tiếp xúc với các sản phẩm kem, mỹ phẩm hoặc thuốc có estrogen và testosterone,điều này sẽ ảnh hưởng đến sự cân bằng hormone sinh dục.