1. Biến thái là gì?
- Là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo và sinh lí của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra. Dựa vào đặc điểm sinh trưởng và phát triển ở động vật người ta chia thành các kiểu phát triển ở động vật:
- Phát triển không qua biến thái
- Phát triển qua biến thái:
+ Phát triển qua biến thái hoàn toàn
+ Phát triển qua biến thái không hoàn toàn.
2. Phát triển không biến thái
- Phát triển của động vật không qua biến thái là kiểu phát triển mà con non có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lí tương tự con trưởng thành.
- Đa số động vật có xương sống (bò sát, chim, thú) và rất nhiều loài động vật không xương sống phát triển không qua biến thái.
- Ví dụ, ở các loài chim, con chim non sẽ nở từ trứng với hình dạng và cấu trúc tương tự người trưởng thành, nhưng kích thước nhỏ hơn và thiếu một số đặc điểm như lông hoặc màu sắc đậm đặc. Con chim non sẽ tiếp tục phát triển theo thời gian, tăng kích thước và phát triển lông, cuối cùng trở thành người trưởng thành với khả năng bay và sinh sản.
3. Phát triển qua biến thái
- Phát triển qua biến thái là kiểu phát triển mà con non (ấu trùng) có các đặc điểm hình thái, cấu tạo và sinh lí khác nhau giữa các giai đoạn và khác với con trưởng thành.
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn
- Phát triển qua biến thái không hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện (gần giống với con trưởng thành), trải qua nhiều lần lột xác ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành
- Gặp ở một số loài côn trùng như: châu chấu, cào cào, gián…
+ Ví dụ: Ở châu chấu, con non có hình thái gần giống với con trưởng thành nhưng không có cánh, sau nhiều lần lột xác, chúng trở thành con trưởng thành.
Phát triển qua biến thái hoàn toàn
- Phát triển của động vật qua biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành, trải qua giai đoạn trung gian, ấu trùng biến đổi thành con trưởng thành.
- Có ở đa số loài côn trùng (bướm, ruồi, ong…) và lưỡng cư…
+ Ví dụ: Bướm trải qua kiểu biến đổi hoàn toàn gồm 4 giai đoạn: trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành.
Trứng: bướm bắt đầu cuộc đời trong một quả trứng, trứng thường được bướm mẹ đẻ trên lá.
Ấu trùng: ấu trùng (sâu bướm) nở ra từ trứng và ăn lá và hoa (hầu như liên tục). Chúng sẽ lột da nhiều lần để phát triển cơ thể cho đến khi nó sẵn sàng hóa nhộng/tạo kén.
Tạo kén: giai đoạn này có vẻ chúng đang nghỉ ngơi trong kén, nhưng thực ra bên trong đang có sự biến đổi cơ thể rất mạnh.
Trưởng thành: một con bướm với đôi cánh rộng sặc sỡ chui ra khỏi cái kén. Nó chưa thể bay ngay mà phải phơi mình hàng giờ để cơ thể khô cứng lại và bắt đầu cuộc hành trình của mình.
