1. Iot và vai trò của iot với cơ thể
- Iot là một nguyên tố vi lượng cần thiết cho con người. Nhưng cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được chúng nên cần phải bổ sung iot từ nguồn thức ăn bên ngoài. Trong tự nhiên, iot thường có trong tảo biển, rau chân vịt và một số loại hải sản,… Nguồn cung cấp chính và chủ yếu cho con người là thông qua muối iot.
- Iot là vi chất để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể như: tim mạch, tiêu hóa... Đặc biệt, iốt có vai trò quan trọng trong quá trình phát triển của não và hệ thần kinh ở thời kỳ bào thai.
- Iot là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể như tim mạch, tiêu hóa, da - lông - tóc - móng, duy trì năng lượng cho cơ thể hoạt động.
- Iot là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hormon điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể
Iot tham gia tạo hormon tuyến giáp trạng T3 (tri-iodothyronin) và T4 (thyroxin) bằng các liên kết đồng hóa trị.
- Đối với thai nhi và cả trẻ sơ sinh, iot đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thần kinh trung ương và cả hệ xương. Do đó, trong những năm tháng đầu đời, cơ thể mỗi chúng ta rất cần được cung cấp đủ iot thì mới có thể phát triển toàn diện cả về trí não lẫn thể chất.
2. Nhu cầu iot của cơ thể
- Người lớn: Trung bình cần khoảng 150mcg/ngày.
- Phụ nữ có thai: Cần nhiều hơn người bình thường, khoảng: 200mcg/ngày.
- Phụ nữ cho con bú: Cần lượng iốt nhiều nhất so với những trường hợp khác, khoảng 209mcg/ngày.
- Nhu cầu iốt của trẻ em: Trẻ từ 0-6 tháng tuổi cần 40mcg/ngày, với trẻ bú mẹ hoàn toàn thì mẹ nên ăn nhiều hải sản và dùng muối iốt hoặc nước mắm có iốt để nguồn dưỡng chất quan trọng này tiết qua sữa bổ sung cho bé. Với trẻ đã ăn dặm (6-12 tháng), cần 50mcg, có thể bổ sung iốt qua ăn uống hàng ngày.
- Trẻ từ 1-3 tuổi cần 70mcg; trẻ từ 4-9 tuổi cần 120mcg; trẻ từ 10-12 tuổi cần 140mcg; từ 14 tuổi đến khi trưởng thành là 150mcg.
3. Thiếu iot sẽ gây ra những bệnh gì?
- Theo các chuyên gia dinh dưỡng, tình trạng thiếu I ốt đang quay trở lại và nó trở thành nguyên nhân gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm như:
Bướu cổ
- Thiếu iot làm tuyến giáp tăng nhanh về kích thước, gây phì đại tuyến giáp hoặc bướu cổ. Đồng thời, thiếu iot còn ảnh hưởng tới khả năng sản xuất hormone, gây khó khăn cho thai phụ trong việc nhai nuốt, dẫn đến suy giáp gây tăng cân, mệt mỏi, chịu lạnh kém, trầm cảm.
Suy giảm chức năng tuyến giáp
- Tuyến giáp có chức năng tăng tổng hợp protein giúp cơ nở to, rắn chắc. Hormone tuyến giáp kích thích tất cả các yếu tố liên quan đến trao đổi carbohydrate. Bao gồm tăng khả năng chuyển glucose từ ngoài vào trong tế bào, tăng dự trữ glycogen ở gan và cơ, tăng tổng hợp glucose từ các nguồn thực phẩm.
- Nếu cơ thể không được bổ sung lượng I ốt cần thiết thì sẽ làm tăng nguy cơ suy giáp ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng tổng hợp hormone của tuyến giáp gây ra nhiều hệ quả nguy hiểm. Hormone tuyến giáp giúp cơ thể tạo ra năng lượng. Khi nồng độ hormone tuyến giáp thấp, cơ thể không thể tạo ra nhiều năng lượng sẽ cảm thấy mệt mỏi và mất sức.
Ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ nhỏ
- Việc thiếu I ốt ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển tầm vóc, trí tuệ và giảm kết quả học tập của trẻ. Một số nghiên cứu chỉ ra, những đứa trẻ được chẩn đoán thiếu I ốt thường chậm lớn, nói ngọng, nghễnh ngãng.
- Theo WHO, thiếu I ốt ở mức độ nhẹ cũng lấy mất đi của mỗi trẻ 13,5 điểm IQ, làm giảm năng lực học tập và trí tuệ… Cũng theo WHO, trên thế giới từ năm 1993 đến 2003 có đến 707,7 triệu trẻ em từ 6-12 tuổi bị bướu cổ trên tổng số 848 triệu em, chiếm 83,5% tổng số trẻ em từ 6-12 tuổi. Trong đó Việt Nam nằm trong khu vực thiếu iốt có tỉ lệ rất cao chiếm tỷ lệ 95,7%.
- Ảnh hưởng đến phụ nữ mang thai
Phụ nữ mang thai không được cung cấp đủ Iode sẽ làm tăng nguy cơ tai biến sản khoa, dễ gây ra sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non, nếu thiếu I ốt nặng trong giai đoạn mang thai trẻ sinh ra sẽ bị đần độn, câm, điếc và các dị tật bẩm sinh khác.
4. Tại sao thiếu iot trẻ em chậm lớn?
Thiếu iot trẻ em chậm lớn bởi vì:
+ I-ốt là vi chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển trí não của trẻ. Cơ thể trẻ hấp thu và tiếp nhận i-ốt thông qua nước uống và thực phẩm. Ngoài ra, nó cũng rất cần thiết cho việc sản xuất hormone tuyến giáp, là chất điều hòa quan trọng của quá trình trao đổi chất, tăng trưởng và phát triển.
+ Trong thời kỳ mang thai, phụ nữ có nhu cầu về iốt tăng mạnh, thường không đủ trong chế độ ăn thường ngày của họ. Ngay cả khi thiếu iốt nhẹ cũng khiến thai nhi có nguy cơ bị suy giảm chức năng nhận thức thần kinh và giảm chỉ số thông minh. Khi sự thiếu hụt rất nghiêm trọng, hậu quả có thể thấp hơn tới 15 điểm IQ so với bình thường (hoặc giảm 15% chỉ số IQ trung bình)
+ Thiếu iốt là nguyên nhân phổ biến nhất của rối loạn tuyến giáp. Chế độ ăn ít i-ốt có thể gây suy giáp, tuyến giáp mở rộng (bướu cổ) và có thể ảnh hưởng đến rối loạn phát triển thần kinh ở trẻ sơ sinh.
+ Thiếu iốt sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của xương và tác động trực tiếp đến quá trình tăng trưởng chiều cao ở trẻ.
+ Trẻ em thiếu iot còn dễ mắc các bệnh lý khác như rối loạn tiêu hóa, dẫn đến biếng ăn kéo theo đó là thiếu hụt dinh dưỡng và chậm lớn.